Το 2014, μετά από δεκαέξι χρόνια εξορίας, μπόρεσα να επιστρέψω στην πατρίδα μου την Κολομβία. Η μητέρα μου ήταν ήδη νεκρή, οπότε την τελευταία φορά που την είδα ήταν το 1998, όταν είχα μπει στο αεροπλάνο με την υπόσχεση να μην επιστρέψω ποτέ. Αλλά η επιστροφή είναι πάντα μια πόρτα. Για άλλη μια φορά στο Medellin, βρέθηκα να κοιτάζω φωτογραφίες που άφησε η μητέρα μου πίσω, τις κουρτίνες, τις μικρές πορσελάνινες φιγούρες που φρόντιζε. Και μέσα σε μια ντουλάπα, υπήρχαν όλα τα κοστούμια μου, τα πουκάμισα, οι γραβάτες, τα παπούτσια. Αυτά που χρησιμοποιούσα όταν ασκούσα δικηγορία στην Κολομβία. Η μαμά πρώτα και οι αδερφή μου τα φρόντισαν, τα σιδέρωσαν, χρησιμοποιώντας ακόμη και κολλάρα στους γιακάδες των πουκαμίσων μου. Γδύθηκα και φόρεσα το πρώτο κοστούμι που αγόρασα ποτέ: ένα μπλε ναυτικό. Το φόρεσα με την ίδια γραβάτα και πουκάμισο που χρησιμοποίησα για την τελετή αποφοίτησής μου. Ήταν πανέμορφο. Αφού κοίταξα τον εαυτό μου στον καθρέφτη και επικαλέστηκα τη μνήμη της μητέρας μου, έβαλα όλα αυτά τα ρούχα σε μια τσάντα και τα έδωσα στην αδερφή μου, ζητώντας της να τα δωρίσει. Η μνήμη είχε ήδη κάνει τη δουλειά της.
Μια παρόμοια σκηνή είδα στο ντοκιμαντέρ Gönderen: İlhan Sami Çomak. Ο Ιλάν Τσομάκ είναι ένας ποιητής που είχε φυλακιστεί από την ηλικία των 21 ετών. Είναι τώρα 47. Στην ταινία, η μητέρα του ανοίγει ένα μπαούλο και βγάζει ένα τέλεια διπλωμένο σακάκι και στη συνέχεια δείχνει μια εικόνα του γιου της που το φοράει.
Για να γίνει αυτή η συνέντευξη, ήταν απαραίτητο να γράψω τις ερωτήσεις μου, να τις μεταφράσω στα τουρκικά και να τις στείλω με email στον δικηγόρο του στην Κωνσταντινούπολη. Είμαι πολύ ευγνώμων στον δικηγόρο και τη μεταφράστρια για τη συνεργασία τους με αυτό. Δημοσιεύουμε αυτήν τη συνομιλία με την ελπίδα να επιστήσουμε την προσοχή στην υπόθεση του Ιλάν, ενθαρρύνοντας μια εκστρατεία για την ελευθερία του.
Ιλάν, ευχαριστώ πολύ για την παραχώρηση αυτής της συνέντευξης.
Συνέντευξη στον Τζων Σάντσεζ.
ΤΣ: Πώς είναι η υγεία σου; Είναι καλό να ρωτάμε πάντα αλλά κυρίως σε περιόδους COVID, λαμβάνοντας υπόψη ότι ανήκεις σε πληθυσμό υψηλού ρίσκου μετάδοσης.
ΙΣΤ: Νομίζω ότι θα ήταν πιο ενδεικτικό να δούμε αυτήν την ερώτηση από μια ευρύτερη προοπτική, ξεκινώντας πριν από τον κορωνοϊό. Η υγεία μου είναι γενικά καλή, ή ίσως θα ήταν πιο ακριβές να πω, είναι ως εκ θαύματος καλή. Το «επίτευγμα» αυτό δεν περιγράφει πραγματικά επαρκώς την πράξη του να μένεις ζωντανός και σε καλή κατάσταση υγείας επί τόσα χρόνια στις σκληρές συνθήκες της φυλακής, η οποία από τη φύση της καταστρέφει τη ζωή σου. Γι ‘αυτό λέω ότι είμαι καλά μάλλον από θαύμα. Όταν είσαι συνεχώς κλειδωμένος για 27 χρόνια, δεν χρειάζεται να προκαλείται το σώμα με πρόσθετες “ειδικές φρικτές συνθήκες” για να καταρρεύσει.
Αυτό το μέρος είναι κυριολεκτικά μια τσιμεντένια και μεταλλική θάλασσα. Δεν υπάρχει γυμνή γη, λουλούδια ή δέντρα που χρωματίζουν τη ζωή. Ο ουρανός μετριέται από τα όρια του παραθύρου και της αυλής. Δεν υπάρχουν ζώα να ικανοποιήσουν την ανάγκη να αγγίξει κανείς ένα άλλο ζωντανό πλάσμα και να μοιραστεί τη μοναξιά. Οι φυλακές πρέπει να έχουν κατασκευαστεί για να θέτουν όρια γύρω από το σώμα, τα μάτια και την ψυχή. Αλλά είμαι ακόμα τυχερός. Έχουμε μερικά παπαγαλάκια, και το να μπορώ να τα αγγίξω είναι για μένα τρόπος να ξεδιψάω σε αυτή την τσιμεντένια έρημο. Είναι κάπως αντιφατικό ότι η παρέα μου εδώ αποτελείται από πουλιά, τα οποία είναι γνωστά για την ανάγκη τους να μην είναι περιορισμένα. Αλλά από την άλλη, το γεγονός ότι θυμίζουν ελευθερία τα καθιστά τέλειους συντρόφους και μου δίνουν μεγάλη ευχαρίστηση.
Αν θέλετε να μιλήσετε για τα πράγματα που είναι αντίθετα με την ανθρώπινη φύση, πρέπει να αρχίσετε να ψάχνετε εδώ, στη φυλακή. Αλλά η φρικαλεότητα δεν σταματά εκεί. Δεν θα ήταν ανακριβές να λέγαμε ότι η ψυχή και το σώμα δοκιμάζονται σε μια αιώνια σταύρωση. Όλα όσα συμβαίνουν εδώ προορίζονται για αυτόν τον σκοπό. Γνωρίζω πολύ καλά από τη δική μου εμπειρία ότι υπάρχουν πολλοί λόφοι του Γολγοθά εδώ και ότι ο καθένας φέρει ένα διαφορετικό μαρτύριο!
Πολλοί άνθρωποι που έχουν φυλακιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα όπως εγώ δεν μπορούν να αντέξουν αυτές τις σκληρές συνθήκες. Τα τελευταία χρόνια, τους έχω δει να παλεύουν με σοβαρές ασθένειες από τις οποίες δεν θα αναρρώσουν ποτέ. Κάποιοι δεν αντέχουν άλλο και πεθαίνουν. Η σκέψη να πεθάνω μετά από τόσα χρόνια, τόσο κοντά στην ελευθερία… με γεμίζει με μια φοβερή αγωνία. Ο πόνος είναι ακόμα βαθύτερος, όταν βλέπω να συμβαίνει αυτό σε ανθρώπους που γνωρίζω.
Έχοντας όλα αυτά υπόψη, είναι σημαντικό να επισημάνω ότι για τις συνθήκες που επικρατούν εδώ μπορώ να μιλώ για θαύμα και ότι, από όσο γνωρίζω, δεν έχω κάποια σοβαρή ασθένεια.
Για πολύ καιρό τώρα, έχω ζήσει μια πολύ τακτοποιημένη ζωή και ποτέ δεν έκανα συμβιβασμούς στην αυτοπειθαρχία. Γνωρίζοντας όλες τις δυσκολίες, προσπάθησα να φτιάξω τον δικό μου χώρο εδώ, χρησιμοποιώντας τις δυνάμεις της φαντασίας μου. Σηκώνομαι και πηγαίνω για ύπνο σε κανονικές ώρες. Ασκούμαι στο στενό μου κελί νωρίς το πρωί και είμαι απασχολημένος όλη την ώρα. Πάντα με οδηγεί ένας σκοπός. Ποιος σκοπός; Η ποίηση φυσικά. Γράφω ποίηση, διαβάζω και δουλεύω προς το σκοπό αυτό κι αυτά βρίσκονται στο επίκεντρο της ζωής μου. Η ποίηση – και η λογοτεχνία γενικά – είναι ζωτικοί ακρογωνιαίοι λίθοι για μένα στην αντιμετώπιση αυτού του «καθεστώτος κακίας». Οργανώνω τη ζωή μου γύρω από αυτό. Μπορώ να πω με σιγουριά ότι η ποίηση έχει κάνει το σώμα μου πιο δυνατό διατηρώντας την ψυχή μου νέα και φρέσκια. Όλη αυτή η δημιουργική δραστηριότητα είναι ένα σημαντικό σημείο αντίστασης που με κρατά στη ζωή. Γράφω ποίηση και με ανταμείβει με μια αίσθηση σκοπού που προκαλείται από ένα οικείο αίσθημα δημιουργικής ικανοποίησης που δεν μπορεί να βιωθεί με άλλο τρόπο. Μου δίνει πνευματική ακεραιότητα εσωτερικά και σωματική υγεία εξωτερικά. Φαίνεται ότι ταιριάζουμε. Εκτιμώ την ποίηση και πιστεύω ότι η ποίηση νοιάζεται και για μένα. Καθώς δεν με άφησε ποτέ, νομίζω ότι αυτό πρέπει να είναι αλήθεια!
Η ασθένεια Covid δεν έχει προκαλέσει σημαντικές αλλαγές στη ζωή μου. Υπήρξαν ορισμένοι περιορισμοί στη φυλακή λόγω της πανδημίας, αλλά δεν είχαν τόσο τραγικές συνέπειες όπως οι αλλαγές στη ζωή των ανθρώπων έξω. Τον περασμένο χρόνο, οι άνθρωποι έξω βρέθηκαν αντιμέτωποι με περιορισμούς για πρώτη φορά. Καθώς έχω ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου με τις πιο σκληρές μορφές στέρησης, με ενδιέφερε περισσότερο η αντίδραση των ανθρώπων στις αλλαγές. Σκέφτηκα επίσης ότι, μετά από μια παροδική συνάντηση με τη ζωή ενός φυλακισμένου, οι άνθρωποι θα γίνουν πιο ενσυναίσθητοι και κατανοητοί, ότι πρέπει σίγουρα να έχουν μια ελαφρώς καλύτερη κατανόηση της αδιαμφισβήτητης σημασίας της φιλίας, της στοργής και της κοινωνικής ζωής. Σίγουρα οι άνθρωποι τώρα βλέπουν επίσης τη σημασία των απλών αναγκών που δεν μπορούσαν ή που εμποδίστηκαν να ικανοποιήσουν και αναγνωρίζουν πώς αυτά που στερήθηκαν συμβάλλουν στο να είναι καλά στην υγεία τους με την ευρύτερη έννοια του όρου.
Στην πραγματικότητα, σχετικά με το αν η πανδημία άλλαξε την ποίησή μου, δεν νομίζω ότι μπορώ να πω αυτή τη στιγμή καθώς είμαστε χωρισμένοι από τη βιαιότητα των πλήρων επιπτώσεών της εδώ μέσα. Τελικά, τα συναισθήματά μας και η επακόλουθη δημιουργική ροή, χρειάζονται πάντα λίγο χρόνο για να προσαρμοστούν στα γεγονότα και βρίσκουμε τις λέξεις για αυτά αργότερα. Ακόμα κι έτσι, δεν νομίζω ότι η ποίησή μου έχει αλλάξει λόγω της πανδημίας. Γιατί παρά όλη τη συναισθηματική πίεση, δεν υπήρξαν νέες εμπειρίες που να επηρεάζουν την ποίησή μου. Ζω αυτό το φοβερό όνειρο για 27 χρόνια ούτως ή άλλως! Ο Covid δεν μου έφερε νέες λέξεις ή απόψεις. Από την άλλη, έχω σκεφτεί πόσο δύσκολο είναι να κάνω αυτό που κάνω στη φυλακή, επιπλέον να το κάνω αφού περάσω ό, τι ισοδυναμεί με μια ζωή στη φυλακή. Με έχει κάνει να σκεφτώ ότι η ποίησή μου πρέπει να εκτιμηθεί σε συνδυασμό με την ικανότητά μου, την επιμονή και τη διαρκώς δοκιμασμένη αποφασιστικότητά μου.
Άλλαξε η ποίησή σου σε κάτι εξαιτίας της πανδημίας;
Δεν νομίζω, δεν ζούμε τόσο έντονα τη βιαιότητα των πλήρων επιπτώσεών της εδώ μέσα. Τελικά, τα συναισθήματά μας και η επακόλουθη δημιουργική ροή, χρειάζονται πάντα λίγο χρόνο για να προσαρμοστούν στα γεγονότα και βρίσκουμε τις λέξεις για αυτά αργότερα. Ακόμα κι έτσι, δεν νομίζω ότι η ποίησή μου έχει αλλάξει λόγω της πανδημίας. Γιατί παρά όλη τη συναισθηματική πίεση, δεν υπήρξαν νέες εμπειρίες που να την επηρεάσουν. Ζω αυτό το φοβερό όνειρο για 27 χρόνια ούτως ή άλλως! Η Covid δεν μου έφερε νέες λέξεις στο στόμα ή σκέψεις στο μυαλό. Το μόνο που έχω σκεφτεί είναι το πόσο δύσκολο είναι να κάνω αυτό που κάνω από τη φυλακή, ή του να συνεχίσω να ασχολούμαι με αυτό αφού θα έχω περάσει σχεδόν μια ζωή στη φυλακή. Αυτά με έχουν κάνει να σκεφτώ ότι η ποίησή μου πρέπει να εκτιμηθεί σε συνδυασμό με την ικανότητά μου, την επιμονή και τη διαρκώς δοκιμασμένη αποφασιστικότητά μου ως προς τις συνθήκες που γράφω.
Η ζωή δεν ήταν ποτέ εύκολη για μένα. Η ποίησή μου γνώρισε τις ίδιες δυσκολίες σε όλα αυτά τα ταξίδια. Παρακολούθησα την Covid και τη θανατηφόρα αποστολή της με μεγάλη θλίψη. Ως εκ τούτου, αυτή η περίοδος με έκανε να αισθανθώ πλήρης πολίτης του κόσμου. Με έκανε να νιώσω μια πιο ζεστή και στενή αλληλεγγύη με όλους τους ανθρώπους στη γη από ποτέ. Η πανδημία μας υπενθύμισε επίσης ότι οι άνθρωποι και τα προβλήματά τους, πρέπει να προσεγγίζονται με πνεύμα αμοιβαίας κατανόησης. Ακούστηκε όσο έπρεπε αυτή η προειδοποίηση; Δεν είμαι σίγουρος. Αλλά με χαροποίησε που είδα για άλλη μια φορά ότι η αγωνιστική μου ζωή με δίδαξε κάτι τόσο υπέροχο: το να υποκλίνομαι στον πόνο των άλλων. Είναι σημαντικό να είσαι καλός άνθρωπος, να είσαι στο πλευρό του καλού και να μην ξεχνάς ποτέ την αλληλεγγύη. Η Covid πήρε πολλούς ανθρώπους από τη ζωή, αλλά μας έδειξε επίσης τις αξίες που πρέπει να θυμόμαστε. Ας φροντίσουμε να το κρατήσουμε αυτό.
Μπορείς να μας πεις τους λόγους της φυλάκισής σου; Πώς θα μπορούσαμε να συμβάλλουμε στην απελευθέρωσή σου;
Είμαι στη φυλακή για δύο λόγους. Ο ένας είναι εμφανής και ο άλλος, που ζυγίζει περισσότερο στη ζυγαριά, βρίσκεται κρυμμένος κάτω από την επιφάνεια.
Ο προφανής λόγος είναι ότι συμμετείχα σε αρκετά περιστατικά στο Μπινγκούλ, όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα. Στη συνέχεια, σαν να μην έφτανε αυτό, υπήρξαν δασικές πυρκαγιές στην Κωνσταντινούπολη ενώ ήμουν φοιτητής εκεί ένα καλοκαίρι. Δηλώσεις χωρίς σχέση με την πραγματικότητα έγιναν από πληροφοριοδότες στην αστυνομία, συμπεριλαμβανομένου του ισχυρισμού ότι εγώ ήμουν υπεύθυνος για τις πυρκαγιές. Μαζί με αυτά, μια επίσημη έκθεση που έγινε μετά από ανάκριση και βασανιστήρια για 19 ημέρες μετατράπηκε σε κατηγορητήριο. Όλα οριστικοποιήθηκαν όταν καταδικάστηκα από δικαστήριο όπου υπηρετούσε στρατιωτικός δικαστής.
Το κατηγορητήριο πίσω από τη φυλάκισή μου είναι απίστευτα ασυνεπές. Είναι τόσο μακριά από τις πραγματικότητες της ζωής ή της λογικής ώστε η ποινή που έλαβα κατέρρευσε δύο φορές, μια εκ των οποίνω σε Ανώτατο Στρατιωτικό Διοικητικό Δικαστήριο. Δικάστηκα τρεις φορές σε διάστημα 22 ετών. Αλλά η αρχική απόφαση της τριμελούς επιτροπής του Δικαστηρίου Κρατικής Ασφάλειας, με άλλα λόγια του δικαστηρίου με στρατιωτικό δικαστή, δεν ανατράπηκε ποτέ. Ενώ οι ισχύοντες νόμοι θέτουν περιορισμούς στη φυλάκιση που στο μέγιστο φτάνουν τα 22 χρόνια, κάνω πολύ περισσότερα χρόνια φυλακή… Επιπλέον, είμαι Κούρδος και εδώ και πολύ καιρό υπάρχει μια σκληρή πρακτική που ονομάζεται «εχθρικό δίκαιο», η οποία χρησιμοποιείται για την τιμωρία των Κούρδων. Αυτό εννοούσα με την άλλη λιγότερο εμφανή πτυχή της φυλάκισής μου, αυτή που ανατρέπει πολύ την ισορροπία της ζυγαριάς.
Η πραγματικότητα για τους ανθρώπους που δεν συμμορφώνονται με τον ορισμό του κράτους για τον σωστό πολίτη είναι ανελέητη. Αυτό ακριβώς έχω βιώσει. Δεν είναι ατομικό πράγμα, από πολλές απόψεις. Κανείς δεν μπορεί να καθορίσει πού θα γεννηθούμε και ποιοι θα είναι οι γονείς μας. Γεννήθηκα από Κούρδους μητέρα και πατέρα. Και από τη στιγμή που άνοιξα τα μάτια μου, αυτό το γεγονός με παγίδευσε σε ένα πλαίσιο διακρίσεων, καταπίεσης και σοβαρής οικονομικής δυσπραγίας. Μου απαγόρευσαν να μιλήσω την κουρδική γλώσσα που έμαθα από τη μητέρα μου. Θέλω να πω, δεν σταματά μόνο στο γεγονός ότι είσαι πολίτης δεύτερης κατηγορίας. Σε απάντηση στη σύγκρουση που πυροδοτήθηκε από το να μην μπορείς να μιλάς τη μητρική σου γλώσσα και από την αμείλικτη καταπίεση και τις διακρίσεις, το κράτος ενεργεί χωρίς να λαμβάνει υπόψη το νόμο ή τα καθολικά ανθρώπινα δικαιώματα. Και αισθάνομαι ότι πρέπει να τονίσω ότι αυτό οφείλεται απλώς στο γεγονός γεννήθηκα Κούρδος. Το γεγονός ότι βρίσκομαι τόσα χρόνια μέσα στη ζοφερή συνθήκη αυτού του τρόπου ύπαρξης.
Είμαι βέβαιος ότι ως δικηγόρος πρέπει να το έχετε δει επίσης όταν ζούσατε στην Κολομβία. Τα γεγονότα δεν είναι τόσο σημαντικά για τους ισχυρούς. Είναι αποφασισμένοι να χτυπήσουν τους ανθρώπους, να μην δεχτούν καμία αλήθεια στα λόγια τους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπάρχουν δικαστήρια σε αυτήν τη χώρα: είναι το χέρι των ισχυρών και απλώνεται για να σε πάρει από το λαιμό και να σε πνίξει ρίχνοντάς σας σε ένα κελί, καταστέλλοντας τις δημοκρατικές και νόμιμες επιθυμίες, επιβάλοντας την πειθαρχία και τη διατήρηση της ευθυγράμμισης όλων με την επιβολή της τιμωρίας. Ως Κούρδος, αυτή ήταν η πραγματικότητά μου από τη στιγμή της γέννησης και μετά.
Παρόλο που έχω επίγνωση αυτής της προκαθορισμένης μοίρας, προσπάθησα για χρόνια να εξηγήσω και να αποδείξω την αθωότητά μου στο δικαστήριο. Και δεν μπορώ να αρχίσω να περιγράφω πόσο κουραστικό είναι. Από τη μία πλευρά, γνωρίζω την πραγματικότητα: ήμουν αθώος, ήμουν πραγματικά αθώος. Πρέπει να το πω δυνατά. Από την άλλη πλευρά, ήξερα ότι κρίνομαι σύμφωνα με τον «νόμο του εχθρού» και ότι τα λόγια μου δεν θα εισακουστούν. Νομίζω ότι αυτό είναι το μεγάλο μου αδιέξοδο. Ήθελα τόσο πολύ να είμαι ελεύθερος και ήμουν αρκετά αφελής για να σκεφτώ ότι μπορεί να με ακούσουν εξηγώντας την πραγματικότητα, με άλλα λόγια, εξηγώντας ότι ήμουν αθώος. Αλλά αυτό δεν συνέβη. Δεν κατάφερα να κάνω τον εαυτό μου να εισακουστεί σε όλες αυτές τις δίκες. Δεν ήθελαν να ακούσουν, οπότε είμαι ακόμα εδώ.
Η ποινή μου υποτίθεται ότι θα τελειώσει σε τρεισήμισι χρόνια. Για έξι χρόνια, ο φάκελός μου βρίσκεται στο τουρκικό συνταγματικό δικαστήριο μετά από αίτηση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ), το 2014. Περιμένω απάντηση στις προσφυγές μου, αλλά επιμένουν στη σιωπή τους. Μερικές φορές αναρωτιέμαι αν με έχουν ξεχάσει, γιατί χρειάζεται πολύς χρόνος για να πάρουν μια απόφαση. Αν καταλήξουν σε θετική για μένα απόφαση θα μπορώ να φύγω από τη φυλακή, αλλά δεν μπορώ να τρέφω καμία ελπίδα. Φαίνεται ότι αυτό που χρειάζεται είναι μια δύναμη ικανή να αναγκάσει το Συνταγματικό Δικαστήριο και το ΕΔΔΑ να δράσουν. Και δεν την έχω. Εκτός από αυτό, είναι σημαντικό να με ακούνε άνθρωποι φιλικά προσκείμενοι. Αυτό δεν θα συμβάλλει στην απελευθέρωσή μου, κάνει όμως το πνεύμα μου πιο ελεύθερο. Με κάνει να νιώθω ότι δεν με έχουν ξεχάσει. Μαζί με την ποίησή μου, δεν έχω ξεχαστεί. Αυτό θέλω να γνωρίζω. Οι φίλες και οι φίλοι μου πρέπει να μου το θυμίζουν αυτό. Αυτή είναι η ελπίδα μου.
Ήρθα σε σένα, Ζωή [1]
για την Ιπέκ Ελζέλ
Καθώς η σκιά του δέντρου λυγίζει,
τα πουλιά δίνουν όσα ξέρουν στα φτερά τους.
Ο άνεμος φυσάει ένα χειροκρότημα
και από τον ήλιο έρχεται η ανάγκη να αγγίξεις.
Αυτά τα φύλλα γλώσσα
και γλυκύτητα απευθύνουν,
τώρα που ήρθε η ώρα της υπέρβασης.
Ωστόσο, στις πλαγιές υπάρχει πάντα η χάρη της αποχής.
Σκέψου το ποτάμι με την πρώτη ευκαιρία.
Ρέουσα φλέβα στα βιβλία του νερού, η επιθυμία να λυθούν οι κόμποι.
Μιλάω για τον ήχο μερικών χρωμάτων. Με την άρνηση
του καλοκαιριού, αγκάλιασε την άνοιξη και με μερικά κουρασμένα βήματα
συγχώρεσέ με. Συγχωρήστε αυτό το τρεμάμενο σύννεφο.
Ήρθα σε σένα με τον πόνο των χεριών σπασμένα από τη λάσπη
Ήρθα σε σένα, ζητώντας να αφήσεις την παιδική ηλικία να ανέβει ξανά στον τοίχο του κήπου.
Ήρθα σε σένα με την τέχνη της ανάσας στον πρωινό ύπνο.
Μη γκρεμίζεις τον τοίχο του κήπου μου.
Άφησε το μονοπάτι να γεμίσει με τα απαλά σχήματα των φύλλων.
Άφησε τον δρόμο να ονειρευτεί ότι καλύπτεται με γρασίδι.
Δεν υπάρχει πόλη στην οποία πρέπει να φτάσουμε. Όλα είναι εδώ.
Άνοιξε το παράθυρο. Άνοιξέ το καθώς τα άλογα κλαίνε
στο πλατύσκαλο του κόσμου. Άνοιξέ το χωρίς να μιλήσεις
για το σύντομο καλοκαίρι και τον ατέλειωτο χειμώνα.
Άνοιξέ το, δες, ο ουρανός ανακατεύεται με τα κρυμμένα σύμβολα του μυαλού μου.
Ήρθα σε εσένα λέγοντας: «Άνοιξε την πόρτα στην παρουσία της ύπαρξης»
καθώς ο ουρανός ανακατεύει τη μορφή του.
Ήρθα κοντά σου λέγοντας: «Άνοιξε την πόρτα του γίγνεσθαι.
Άνοιξε μου την πόρτα της ύπαρξης».
Ο Ιλάν Σαμί Τσομάκ (γεννημένος το 1973) είναι Κούρδος ποιητής από την Καρλιόβα της επαρχίας Μπινγκούλ, στην Τουρκία. Συνελήφθη το 1994. Στη φυλακή, ο Τσομάκ έχει κυκλοφορήσει οκτώ βιβλία με ποίηση και έγινε ένας από τους πολιτικούς κρατούμενους με το μεγαλύτερο χρόνο φυλάκισης στην Τουρκία. Το 2018, κέρδισε το βραβείο ποίησης Σενούρ Σεζέρ, για το 8ο βιβλίο ποιημάτων του, Γκελντίμ Σανά (Ήρθα σε σένα).
Η Καρολίν Στόκφορντ είναι μεταφράστρια νομικών και λογοτεχνικών κειμένων από και προς αγγλικά και τούρκικα. Εργάζεται ως σύμβουλος τουρκικών ζητημάτων για τη διεθνή οργάνωση συγγραφέων και ποιητών, στη Νορβηγία.
Ο Τζων Σάντσεζ είναι Κολομβιανός συγγραφέας μυθοπλασίας, που έφτασε στη Νέα Υόρκη ζητώντας πολιτικό άσυλο και τώρα ασκεί δικηγορία. Μέσα στο 2021, το New Lit Salon Press θα δημοσιεύσει τη συλλογή διηγημάτων του με τίτλο “Να απολαύσεις έναν ευχάριστο θάνατο και άλλες ιστορίες που θα σας σκοτώσουν”.
[1] Μετάφραση στα αγγλικά Καρολίν Στόκφορντ.
Μετάφραση συνέντευξη και απόδοση ποιήματος στα ελληνικά: Pressenza Athens.