Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (Σ.Υ.Δ.), μη κυβερνητική οργάνωση εθελοντικού χαρακτήρα για την προαγωγή των δικαιωμάτων και ελευθεριών των τρανς, φυλοδιαφορετικών, ίντερσεξ και γενικότερα ΛΟΑΤΚΙ προσώπων, καθώς και των προσώπων που εργάζονται στο σεξ, με το παρόν δελτίο τύπου, κάνει γνωστή την ιδιαίτερα θετική και σημαντική εξέλιξη της τροποποίησης του Χάρτη Δεοντολογίας των Δικαστικών Λειτουργών ώστε να τελεί σε πλήρη συμφωνία με την Εθνική Στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+.
Συγκεκριμένα, η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το Ανώτατο δημοσιονομικό Δικαστήριο της χώρας, αποφάσισε ομόφωνα την τροποποίηση του Χάρτη Δεοντολογίας των Δικαστικών Λειτουργών των Δικαστηρίων, ώστε να τελεί σε πλήρη συμφωνία με την Εθνική Στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+.
Σύμφωνα με Δελτίο Τύπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου [1] τροποποιείται το Άρθρο 10 του Χάρτη, που εξαγγέλλει την αρχή της δικαιότητας και συμπληρώνεται με τη ρητή επισήμανση ότι οι δικαστές του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, αποκρούουν διακρίσεις που συνέχονται όχι μόνον με τον σεξουαλικό προσανατολισμό αλλά και με την ταυτότητα, χαρακτηριστικά ή έκφραση φύλου των διαδίκων και των λοιπών παραγόντων της δίκης.
Υπενθυμίζεται πως στην Έκθεση της Επιτροπής για την Εθνική Στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+, ειδικά για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου αναφέρει ότι ο νόμος 4491/2017, έχει εφαρμοστεί κατά προβληματικό τρόπο, ενώ παρουσιάζει και πολλές ελλείψεις, ενώ σε πολλά ακόμη σημεία της έκθεσης για την Εθνική Στρατηγική για την ΛΟΑΤΚΙ+ Ισότητα εντοπίζονται τομείς και πεδία που τα τρανς, φυλοδιαφορετικά και ίντερσεξ πρόσωπα αντιμετωπίζουν πλήθος διακρίσεων [2].
Ως προς τα προβλήματα που έχουν εντοπιστεί από την εφαρμογή σε συνάρτηση με το υπόλοιπο θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο για τα ληξιαρχεία και τα δημοτολόγια, στην πράξη έχουν προκύψει σοβαρές ασυνέχειες. Για παράδειγμα τρανς πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης και προχωρούν στην μεταβολή της ταυτότητας φύλου, αντιμετωπίζουν σειρά γραφειοκρατικών εμποδίων και ζητείται αδικαιολόγητα από τις αρμόδιες αρχές η λύση του συμφώνου για να καταγραφεί δημοτολογικά η μεταβολή ως προς την καταχώρηση ονόματος και φύλου. Το πρόβλημα αυτό, εάν δεν μπορεί να λυθεί με σχετική εγκύκλιο, αναδεικνύει την ανάγκη προσθήκης σχετικής διάταξης στον ν. 4356/2015, ώστε να μεταβάλλεται η δημοτολογική καταχώριση του συμφώνου συμβίωσης σε περίπτωση που ένα εκ των μερών προχωρήσει σε νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου και να προσαρμόζεται έτσι ώστε να αντανακλά την μεταβολή που έχει επέλθει στην ληξιαρχική πράξη γέννησης, δίχως μεταβολή της οικογενειακής μερίδας.
Σε άλλες περιπτώσεις, δεν εφαρμόστηκε η διάταξη ότι η δήλωση του ατόμου πρέπει να γίνεται σε ιδιαίτερο γραφείο και όχι σε ακροατήριο. Επίσης, παρατηρείται ότι συχνά γίνεται αναφορά από τις δικαστικές αρχές σε «αλλαγή φύλου» ή επαναπροσδιορισμό φύλου, ορολογία που σχετίζεται με ιατρικές διαδικασίες, και όχι σε νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου που είναι ο ενδεδειγμένος νομικός όρος.
Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται οι αποφάσεις εκείνες που αναφέρονται σε «διεμφυλική διαταραχή» ή «διαταραχή ταυτότητας φύλου» ενώ στον φάκελο της υπόθεσης δεν υπήρχε καμία σχετική ιατρική γνωμάτευση, καθώς στη νομοθεσία είναι σαφές ότι αφαιρούνται οι ιατρικές/ψυχιατρικές γνωματεύσεις από τη διαδικασία και δεν σχετίζονται με την πρόσβαση στη νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου.
Χαρακτηριστικές είναι, επίσης, οι περιπτώσεις όπου με το διατακτικό αποφάσεων μεταβάλλεται η καταχώριση του φύλου και του κυρίου ονόματος χωρίς να γίνεται αντίστοιχη προσαρμογή του επωνύμου, πράγμα που δημιουργεί προβλήματα.
Πράγματι, έχουμε καταγράψει και καταγγείλει δημόσια μέσα από δελτία τύπου, πάρα πολλές υποθέσεις παραβιάσεων στη βάση της μη ορθής εφαρμογής της κείμενης νομοθεσίας.
Συγκεκριμένα, έχουμε καταγράψει περιστατικά σε Ειρηνοδικεία όπου οι υποθέσεις συζητήθηκαν δημόσια σε ανοιχτό ακροατήριο και όχι σε ιδιαίτερο γραφείο χωρίς δημοσιότητα, όπως ορίζει ο νόμος με αποτέλεσμα τα τρανς πρόσωπα να βρέθηκαν εκτεθειμένα στο κοινό που παρευρισκόταν για άλλες υποθέσεις, ενώ παραβιάστηκε τόσο η κείμενη νομοθεσία, όσο και το δικαίωμά τους στην ιδιωτική ζωή, γεγονός που δεικνύει προκατάληψη με ρατσιστικό υπόβαθρο κατά των τρανς προσώπων [3].
Ακόμη, έχουμε καταγράψει πλήθος περιστατικών όπου Δικαστές κατά τη συζήτηση προσφωνούσαν τα τρανς πρόσωπα σε λάθος γένος και φύλο, αμφισβητώντας (ηθελημένα ή και αθέλητα) με αυτόν τον τρόπο την ταυτοτική υπόστασή τους.
Επίσης, καταγγείλαμε δημόσια περιστατικό που συνέβη στην αείμνηστη Πρόεδρο του ΣΥΔ, Μαρίνα Γαλανού, η οποία όταν επισκέφτηκε το Ειρηνοδικείο Αθηνών μαζί με τον δικηγόρο Βασίλη Σωτηρόπουλο και την τότε διευθύντρια γραφείου του ΣΥΔ, Άννα Απέργη, για να καταθέσει αίτημα για την μεταβολή των εγγράφων της καθ’ εφαρμογήν της νομοθεσίας για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, η Ειρηνοδίκης Υπηρεσίας απευθύνονταν με απαξιωτικό, προσβλητικό και επιθετικό τρόπο τόσο προς την ίδια, όσο και προς τον δικηγόρο [4].
Ακόμη, καταγράψαμε περιστατικό σχετικά με απαράδεκτη απόφαση του Ειρηνοδικείου Αθηνών στην οποία δεν εφαρμόστηκε η κείμενη νομοθεσία που επιτάσσει προσαρμογή του επωνύμου των τρανς προσώπων σύμφωνα με την ταυτότητα φύλου τους, ενώ ιατρικοποιεί τις ταυτότητες των τρανς προσώπων [5].
Περαιτέρω, όπως σημειώσαμε παραπάνω, η Έκθεση για την Εθνική Στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+, επισημαίνει πλήθος τομέων που πρόσωπα λόγω -όχι μόνο του σεξουαλικού προσανατολισμού-, αλλά και της έκφρασης, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου τους αντιμετωπίζουν ή είναι ευάλωτα σε διακρίσεις, παρενοχλήσεις ή παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων. Στο πεδίο της εργασίας όπου τα τρανς και φυλοδιαφορετικά πρόσωπα εξακολουθούν κατά παράλογο τρόπο να αποκλείονται από επαγγελματικές δραστηριότητες λόγω της μη ενσωμάτωσης του νέου ταξινομητικού καταλόγου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, στους τομείς της κοινωνικής προστασίας συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής ασφάλισης και της υγειονομικής περίθαλψης, στην παιδεία, και στη στέγαση, όπου η έκφραση, ταυτότητα και χαρακτηριστικά φύλου δεν συμπεριλαμβάνονται ακόμη στη νομοθεσία για την ίση μεταχείριση και την απαγόρευση των διακρίσεων (Ν.4443/2016), ενώ τα ίντερσεξ πρόσωπα εξακολουθούν να μην απολαμβάνουν προστασίας της σωματικής ακεραιότητας και φυσικής αυτονομίας αλλά και άλλων προστασιών σύμφωνα με τα πρότυπα του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ), καθώς και σε πλήθος άλλους τομείς που αναλύονται στην Έκθεση για την Εθνική Στρατηγική.
Το ΣΥΔ, χαιρετίζει και καλωσορίζει δηλώντας την ιδιαίτερη ικανοποίηση του γι’ αυτή την πολύ θετική και σημαντική εξέλιξη της τροποποίησης του Χάρτη Δεοντολογίας των Δικαστικών Λειτουργών, με τη συμπερίληψη τόσο του σεξουαλικού προσανατολισμού, όσο και της έκφρασης, της ταυτότητας και των χαρακτηριστικών φύλου στο Άρθρο 10 του Χάρτη, έτσι ώστε να βρίσκεται σε συμφωνία με το Πόρισμα της Επιτροπής για τη κατάρτιση Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ το οποίο εκπονήθηκε τον Ιούνιο του 2021, με τη συμμετοχή της αείμνηστης Πρόεδρου μας Μαρίνας Γαλανού.
Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ), θα συνεχίσει τον αγώνα του σε κάθε δυνατό πεδίο, τόσο στο πολιτικό, όσο και στο πεδίο της Δικαιοσύνης αλλά και της ενημέρωσης της κοινωνίας, προκειμένου να αρθούν όλες οι περιοριστικές προϋποθέσεις της νομοθεσίας της νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου έτσι ώστε η διαδικασία να γίνει εξωδικαστική και ταχεία, προκειμένου να ανταποκρίνεται και στα στάνταρντς που έχει θέσει το Συμβούλιο της Ευρώπης (ΣτΕ), ενώ θα συνεχίσει να εργάζεται με κάθε πρόσφορο μέσο, ώστε τα τρανς και γενικότερα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα να απολαμβάνουν ίσα δικαιώματα και ελευθερίες με όλες και όλους τους συμπολίτες μας, αλλά και γιατί η απόλαυση δικαιωμάτων και ελευθεριών δεν αφορά μόνο την κοινότητά μας, αλλά και κάθε δημοκρατικό πολίτη που επιθυμεί μία ανοικτή κοινωνία για όλες και όλους μας.
ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΔΙΕΜΦΥΛΙΚΩΝ
