Με αφορμή την εκστρατεία ενάντια στα πυρηνικά όπλα #σώσετηνπόλη μιλάμε με τον Νϊκο Στεργίου, Πρόεδρο και ιδρυτικό μέλος του ελληνικού γραφείου της οργάνωσης Κόσμος Χωρίς Πολέμους και Βία.
Μαθαίνουμε ότι η οργάνωση Κόσμος χωρίς πολέμους και βία ξεκίνησε μια πρωτοβουλία να ευαισθητοποιήσει τους Δήμους ανά την Ελλάδα σε σχέση με τα πυρηνικά. Θέλεις να μας πεις πότε ξεκίνησε η πρωτοβουλία και τι προτείνει στα δημοτικά συμβούλια;
Ο «Κόσμος Χωρίς Πολέμους και Βία» είναι ένας διεθνής οργανισμός του Ανθρωπιστικού Κινήματος. Είναι διεθνής εταίρος της Διεθνούς Συμμαχίας για την Εξάλειψη των Πυρηνικών Όπλων (ICAN), η οποία έλαβε το Νόμπελ Ειρήνης το 2017. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουμε θέσει ως στόχο να επικυρωθεί από την Ελλάδα η Συμφωνία για την Κατάργηση των Πυρηνικών Όπλων (ΣΑΠΟ). Έτσι, ξεκινήσαμε την εκστρατεία #σώσετηνπόλη το 2019 που απευθύνεται στους Δήμους της χώρας. Τους καλούμε να εκδόσουν ένα ψήφισμα, με το οποίο θα ζητάνε από την Ελληνική Κυβέρνηση να υπογράψει και επικυρώσει την ΣΑΠΟ, ενώ ταυτόχρονα να γίνουν μέλη στη διεθνή πρωτοβουλία των δημάρχων Χιροσίμα και Ναγκασάκι, “Δήμαρχοι για την Ειρήνη“. Τους καλούμε να γίνουν μέρος μιας παγκόσμιας προσπάθειας δήμων, να προστατέψουν τους πολίτες τους αλλά και τους πολίτες όλου του κόσμου, από ένα πιθανό πυρηνικό ολοκαύτωμα. Να σταθούν στην πλευρά της Ιστορίας που έχει μάθει από τα λάθη του παρελθόντος, που προάγει τις αξίες της Ειρήνης και της Μη Βίας και που εκφράζει τις βαθύτερες προσδοκίες των πολιτών για έναν κόσμο απαλλαγμένο από τον κίνδυνο μιας πυρηνικής καταστροφής.
Τι αποτελέσματα είχατε μέχρι σήμερα;
Μέχρι αυτή τη στιγμή, υπάρχουν ήδη 7 δήμοι που έχουν εκδόσει ψηφίσματα με τα οποία καλούν την Ελληνική Κυβέρνηση να υπογράψει και να επικυρώσει την ΣΑΠΟ. Σημαντικός σταθμός στην εκστρατεία μας, είναι επίσης η έκδοση αντίστοιχου ψηφίσματος από το Διοικητικό Συμβούλιο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, με το οποίο καλούν όλους τους δήμους της χώρας να κάνουν το ίδιο προς την Ελληνική Κυβέρνηση. Παράλληλα, έχουν ενημερωθεί για την εκστρατεία οι μισοί περίπου δήμοι της χώρας, ενώ υπολογίζουμε ότι σύντομα η πρόσκληση θα έχει φτάσει στο σύνολό τους. Ταυτόχρονα, με αφορμή την εκστρατεία και τα θετικά της βήματα, έχει ξεκινήσει μια διαδικασία ενημέρωσης μεγάλης μερίδας του πληθυσμού και νέων επαφών με φορείς και άλλες οργανώσεις.
Έπαιξε ρόλο η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η αναθέρμανση του κινδύνου για ενδεχόμενη επίθεση με πυρηνικά;
Στις επαφές μας με τους δήμους της χώρας, κανένας δεν αρνείται την ανάγκη εξάλειψης των πυρηνικών όπλων. Ωστόσο ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν μια συγκυρία που μακάρι να μην είχε παρουσιαστεί ποτέ. Από την στιγμή της εισβολής της Ρωσίας, αρκετοί δήμοι, αναθεώρησαν την άποψή τους, ως προς το επείγον του θέματος, και έχουν προωθήσει την διαδικασία υποστήριξης της ΣΑΠΟ και της έκκλησης για την επικύρωσή της από την Ελληνική Κυβέρνηση πιο γρήγορα σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν σε συζητήσεις εκπρόσωποι δήμων, παρόλο που τα πυρηνικά όπλα υπήρχαν και πριν την Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, και απειλές χρήσης τους έχουν ακουστεί ξανά από άλλες χώρες, ωστόσο για πρώτη φορά μετά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου στην Ευρώπη, ο κίνδυνος ενός πυρηνικού χτυπήματος, μοιάζει πιο πιθανός από ποτέ. Στην Ευρώπη πιστεύω ότι έχουμε μπει σε μια περίοδο αναθέρμανσης του αντιπυρηνικού κινήματος που θα μπορούσε να οδηγήσει πιο γρήγορα στον πυρηνικό αφοπλισμό, χωρίς να χάσει την δυναμική του ακόμα και όταν λήξει ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Ποιες είναι οι μελλοντικές κινήσεις;
Αρχικά θα συνεχίσουμε να καλούμε δήμους να γίνουν κοινωνοί της εκστρατείας μας, να αυξηθεί και η πολιτική πίεση προς την Ελληνική Κυβέρνηση για την υπογραφή και επικύρωση της ΣΑΠΟ. Επίσης, θα εμβαθύνουμε την συνεργασία μας με όσους δήμους έχουν ήδη εκδόσει τα ανάλογα ψηφίσματα και θα προσπαθήσουμε από κοινού να οργανώσουμε δράσεις σε τοπικό επίπεδο για την καλύτερη ενημέρωση των κατοίκων για την ΣΑΠΟ και την επείγουσα ανάγκη για έναν πυρηνικό αφοπλισμό. Παράλληλα, ξεκινάμε έναν νέο κύκλο συνεργασιών με άλλες οργανώσεις, στην προσπάθειά μας να διευρύνουμε το αντιπυρηνικό μέτωπο στην Ελλάδα, αγγίζοντας όλες τις πτυχές των ολέθριων επιπτώσεων μιας πιθανής πυρηνικής σύρραξης. Όσο υπάρχουν πυρηνικά όπλα, η απειλή χρήσης τους, ακόμα και από ανθρώπινο ή τεχνικό λάθος, μας κινητοποιεί να επιτείνουμε τις προσπάθειες εξάλειψής τους.
Πιστεύεις ότι οι δήμοι έχουν δύναμη να κινητοποιήσουν σε εθνικό επίπεδο την πολιτική ηγεσία να υπογράψει και να επικυρώσει τη Συνθήκη Απαγόρευσης των Πυρηνικών Όπλων;
Η τοπική αυτοδιοίκηση, έχει έναν πολύ σημαντικό ρόλο, ανάμεσα στα άλλα: αυτόν της έκφρασης σε πολιτικό επίπεδο, των προσδοκιών και των αποφάσεων των δημοτών για ένα μέλλον με ασφάλεια, ευημερία και ειρήνη. Η συνεργασία των δήμων με την κοινωνία των πολιτών, έχει αποδείξει ότι μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες προς αυτή την κατεύθυνση, που έχουν κοινωνική ευρύτητα και μεγάλο χρονικό ορίζοντα, προστατεύοντας όχι μόνο τον τοπικό πληθυσμό, αλλά και το κοινό μέλλον. Είναι η έκφραση του «κοινού» που ξεφεύγει από το επίπεδο του σπιτιού ή της γειτονιάς μας, και περικλείει μεγάλες περιοχές και πληθυσμούς, επηρεάζοντας δυνάμει ακόμα πιο μακρινούς τόπους και χρόνους. Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις, και όχι μόνο στην Ελλάδα, οι δήμοι εκφράζουν πολιτικές συγκεκριμένων κομμάτων, εντούτοις, βλέπουμε ήδη ότι γίνεται κατανοητός ο παραλογισμός των πυρηνικών όπλων. Αυτά, δεν θα ρωτήσουν ποτέ “τί κόμμα ψήφισες στις τελευταίες εκλογές” πριν εκραγούν πάνω από μια πόλη και εξαχνώσουν τα πάντα σε διάμετρο 2-4 χιλιομέτρων. Και η κατανόηση αυτής της αλήθειας έρχεται από τους πολίτες, από όσους δηλαδή απειλείται η ύπαρξή τους. Οι δήμοι λοιπόν, δεν είναι απλά εκλογικά στατιστικά και όλες οι κυβερνήσεις το γνωρίζουν πολύ καλά. Ακριβώς λόγω της αμεσότητας στην σχέση τους με τους πολίτες, έχουν την δύναμη να πιέσουν για αλλαγή στην στάση της χώρας μας προς την ΣΑΠΟ, θέτοντας ως προτεραιότητα την ασφάλεια όλων μας.
Ποιο είναι το προσδοκώμενο όφελος της εκστρατείας #σώσετηνπόλη;
Αρχικά θέτει το ζήτημα των πυρηνικών όπλων στην σωστή του διάσταση, αυτή της επείγουσας ανάγκης εξάλειψής τους. Φέρνει αυτή τη συζήτηση σε τοπικό και πολιτικό επίπεδο, καθαρίζοντας το τοπίο από αυταπάτες περί αποτρεπτικής δύναμης, καθώς στην προοπτική χρήσης πυρηνικών όπλων, δεν υπάρχει καμιά άλλη απάντηση εκτός από την εξάλειψή τους. Και αυτό είναι σημαντικό, καθώς τα τελευταία χρόνια, ειδικά στην Ευρώπη, η συζήτηση για την επείγουσα ανάγκη αποπυρηνικοποίησης, είχε περιοριστεί αρκετά, όπως και το αντιπυρηνικό κίνημα, μέσα στην ομιχλώδη ασφάλεια που προσέφερε η Συνθήκη για τον Περιορισμό των Πυρηνικών Όπλων. Έχουμε λοιπόν έτσι, και την ευκαιρία αναζωπύρωσης του αντιπυρηνικού κινήματος στην Ελλάδα, ξεφεύγοντας από την αδράνεια των τελευταίων δεκαετιών.
Παράλληλα, είναι μια ευκαιρία συνεργασίας δήμων και κοινωνίας των πολιτών για την καλλιέργεια αλλά και την πολιτική υποστήριξη, των αξιών της Ειρήνης και της Μη Βίας, θεμέλια για μελλοντικές δράσεις και περιφερειακές συνεργασίες που θα ανταποκρίνονται στις βαθειές ανάγκες των πολιτών.
Και φυσικά, η υπογραφή και επικύρωση της ΣΑΠΟ από την Ελλάδα, μια πράξη που θα ξεπεράσει τα όρια των συνόρων μας, και θα φέρει πιο κοντά για όλη την ανθρωπότητα ένα μέλλον απαλλαγμένο από την πυρηνική απειλή.
Ο Νίκος Στεργίου είναι Πρόεδρος και ιδρυτικό μέλος του Ελληνικού γραφείου του Κόσμου Χωρίς Πολέμους και Βία. Ως Ανθρωπιστής έχει συμμετάσχει ενεργά σε δράσεις για την προώθηση των αξιών της Ειρήνης και της Μη Βίας στην Ελλάδα και το εξωτερικό από το 1990, ενώ τα τελευταία χρόνια κινητοποιείται στον χώρο της Κοινωνίας των Πολιτών για θέματα που αφορούν ευάλωτες ομάδες πληθυσμών, την βιώσιμη ανάπτυξη και την τοπική αυτοδιοίκηση.
