Ο Παλαιστίνιος ακτιβιστής και επικριτής της Παλαιστινιακής Αρχής, Νίζαρ Μπανάτ, άφησε την τελευταία του πνοή την περασμένη Πέμπτη, μετά τη σύλληψή του και το βίαιο ξυλοκόπημα που δέχθηκε από τις παλαιστινιακές δυνάμεις ασφαλείας, σύμφωνα με δήλωση της οικογένειάς του.
Γράφει η Ντίμα Αμπουμαρία*, για το περιοδικό +972.
Οι κυβερνητικοί αξιωματικοί έκαναν επιδρομή στην κατοικία του θείου του Μπανάτ, στην πόλη Ντούρα, νοτιοδυτικά της Χεβρώνας, όπου ο Μπανάτ, πατέρας πέντε παιδιών, είχε καταφύγει τους τελευταίους δύο μήνες, μετά από απειλές που είχε δεχθεί από ηγέτες του κυβερνώντος κόμματος της Φατάχ, εξαιτίας της οργισμένης κριτικής που εξασκούσε προς την Παλαιστινιακή Αρχή και τους ηγέτες της.
Πριν ο Πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, να ακυρώσει τις προκηρυχθείσες κοινοβουλευτικές εκλογές τον Απρίλιο, ο Μπανάτ ήταν υποψήφιος με την πολιτική λίστα Ελευθερία και Αξιοπρέπεια. Ο Μπανάτ ήταν σκληρός επικριτής του Αμπάς και άλλων ανώτερων αξιωματούχων της Φατάχ, στους οποίους αναφερόταν ονομαστικά. Εξέφρασε την αντίθεσή του με τον συντονισμό ασφάλειας της ηγεσίας προς το Ισραήλ και κατηγόρησε την Παλαιστινιακή Αρχή για διαφθορά. Δημοσίευε εβδομαδιαία βίντεο στα κανάλια του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με πιο πρόσφατο ένα κλιπ 6 λεπτών που δημοσιεύθηκε αρχές της προηγούμενης εβδομάδας, με το οποίο επιτέθηκε σθεναρά στην Παλαιστινιακή Αρχή σχετικά με τη συμφωνία εμβολίων COVID-19 με το Ισραήλ, που ακυρώθηκε.
Εκατοντάδες Παλαιστίνιοι που κατέβηκαν στους δρόμους κοντά στην πλατεία Αλ Μανάρα, στη Ραμάλα την περασμένη Πέμπτη για να διαμαρτυρηθούν για το θάνατο του Μπανάτ, υπέστησαν αστυνομική καταστολή. Ζήτησαν την αποχώρηση του Προέδρου Αμπάς και τον τερματισμό της κυριαρχίας του. Χιλιάδες ακόμη άνθρωποι πήραν μέρος στην πορεία της κηδείας του Μπανάτ, στη Χεβρώνα την Παρασκευή, ζητώντας αλλαγή κυβέρνησης.
Από τότε που άρχισε η θητεία του Αμπάς το 2005, η δημοτικότητα του 85χρονου ηγέτη βρίσκεται σε συνεχή πτώση. Η απόφασή του να αναβάλει τις πρώτες εκλογές που θα διεξάγοταν εδώ και 15 χρόνια, σχεδιασμένες για να πραγματοποιηθούν τον περασμένο μήνα, έχει επιδεινώσει αυτήν την κρίση νομιμότητας. Το ίδιο έχει συμβεί και με τη σχετική σιωπή της Παλαιστινιακής Αρχής για την επικείμενη αναγκαστική απέλαση παλαιστινιακών οικογενειών από την Ιερουσαλήμ και την τελευταία επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα.
Νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα, οι δυνάμεις ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής συνέλαβαν τον Παλαιστίνιο ακτιβιστή, Ίσα Άμρο, και τον κράτησαν μια νύχτα με την κατηγορία δημοσίευσης επικριτικών σχολίων για τις κυβερνητικές πολιτικές στο προφίλ του στο Facebook. Ο Άμρο, ο οποίος άσκησε κριτική τόσο εναντίον της πολιτικής ηγεσίας του Ισραήλ όσο και της Παλαιστινιακής Αρχής, δήλωσε ότι κλήθηκε για ανάκριση από τη μονάδα κυβερνοεγκλήματος της Παλαιστινιακής Αρχής.
Ο Μπανάτ έγινε στόχος στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης καταστολής της Παλαιστινιακής Αρχής απέναντι στις διαφωνίες, δήλωσε ο Φηράς Ντουντίν, Παλαιστίνιος ακτιβιστής από τη Ντούρα και στενός φίλος του Μπανάτ. Περιέγραψε τον Μπανάτ ως έναν αυτοδημιούργιο, εργατικό άνθρωπο που αγωνιζόταν για ένα καλύτερο αύριο για τα παιδιά του και τον λαό του.
«Ο Μπανάτ συνελήφθη αρκετές φορές στο παρελθόν εξαιτίας της κριτικής που εξαπέλυε. Οι απειλές ήταν συνήθεις και καλούνταν να αντιμετωπίσει κι άλλες μορφές παρενόχλησης», εξήγησε ο Ντουντίν. «Αυτό δεν ήταν κάτι νέο για τον Νίζαρ, ούτε τον εμπόδισε να ασκεί το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου».
Τους τελευταίους μήνες, οι Παλαιστίνιοι αγωνίζονται ενάντια στις εταιρείες που ελέγχουν τα κοινωνικά μέσα ενημέρωσης για λογοκρισία περιεχομένου που αποκάλυπτε θέματα για τις καταπιεστικές πολιτικές του Ισραήλ. «Είναι τρελό τώρα που η ίδια η κυβέρνηση της Παλαιστίνης δεν είναι σε θέση να παρέχει ελευθερία λόγου, κάτι που απαιτείται από εταιρείες στο εξωτερικό», δήλωσε η Ντίνα Αζούνη, ηγετική φυσιογνωμία των ακτιβιστριών της Παλαιστίνης και άτομο με μεγάλη επιρροή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ανεξάρτητα από τις απόψεις και τον τρόπο που τις εξέφραζε ο Μπανάτ, πρόσθεσε, είχε δικαίωμα να εκφράζεται ελεύθερα. «Κανείς δεν πρέπει ποτέ να γίνεται στόχος επειδή εκφράζει τις απόψεις και τις πεποιθήσεις του», δήλωσε η Αζούνι. «Δεν μπορούμε να δεχτούμε μια κυβέρνηση που προσπαθεί να μας σιωπήσει, όπως κάνουν οι εταιρείες [κοινωνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης]. Και οι δύο κάνουν το ίδιο ακριβώς πράγμα.»
Πλήθος θρηνεί το σώμα του Παλαιστίνιου ακτιβιστή, Νίζαρ Μπανάτ, που πέθανε αμέσως μετά τη σύλληψή του από τις δυνάμεις ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής, στην πόλη Ραμάλα της Δυτικής Όχθης. Φωτογραφία Flash90.
Σύμφωνα με τον Νταλάλ Ερικάτ, κορυφαίο Παλαιστίνιο ακαδημαϊκό και αρθρογράφο για την εφημερίδα Αλ-Κουντς, ο Μπανάτ δεν αποτελούσε σοβαρή απειλή για την Παλαιστινιακή Αρχή, ούτε είχε πολιτικό βάρος. Κατά τη γνώμη του, παρά το γεγονός ότι οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων επικεντρώθηκαν πρόσφατα στις παραβιάσεις της ηγεσίας του Ισραήλ και στο σύστημα του απαρτχάιντ εναντίον του παλαιστινιακού λαού, η προσοχή στρέφεται τώρα στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Παλαιστίνη από τους Παλαιστίνιους. Αυτό είναι «ατυχές», είπε, καθώς εμποδίζει την «ορμή γύρω από τις παραβιάσεις της ισραηλινής κατοχής εναντίον του λαού μας».
Ο θάνατος του Μπανάτ δεν είναι «μια ανωμαλία»
Κατά τις 3:30πμ της περασμένης Πέμπτης, περίπου 25 αξιωματικοί ασφαλείας εισέβαλαν στο σπίτι ψάχνοντας για τον Μπανάτ, δήλωσε ο Άμαρ Μπανάτ, ξάδελφος που είδε τη σύλληψή του. Οι αξιωματικοί ανατίναξαν την κύρια πόρτα και εισέβαλαν στο σπίτι, μερικοί ανεβαίνοντας μέσα από τα παράθυρα, είπε.
«Μερικοί από αυτούς ήταν με καλυμμένα πρόσωπα και βαριά οπλισμένοι», είπε. «Πήγαν στο δωμάτιο στο οποίο κοιμόταν ο Νίζαρ με δύο από τα ξαδέλφια του, όπου άρχισαν να τον χτυπούν βάναυσα με σιδερολοστό στο κεφάλι».
Οι δυνάμεις της ΠΑ ψέκασαν το πρόσωπο του Μπανάτ με δακρυγόνα ενώ ήταν αναίσθητος, και έβγαλαν τα ρούχα του, είπε ο Άμμαρ. Ενώ ήταν γεμάτος αίμα, τον έσυραν σε ένα όχημα, πρόσθεσε.
«Δεν γνωρίζαμε πού πήγαν τον Νίζαρ, αλλά λίγες ώρες αργότερα, μας πληροφόρησα ότι μεταφέρθηκε στο νεκροτομείο του Αμπού Ντεσί [στην Ανατολική Ιερουσαλήμ], χωρίς να μεταφερθεί προηγουμένως σε νοσοκομείο», δήλωσε ο Άμαρ. Η οικογένεια ήταν «τρομοκρατημένη» και εξακολουθεί να βρίσκεται σε κατάσταση σοκ, πρόσθεσε.
Ο Άμαρ επιβεβαίωσε ότι ο ξάδερφος του απειλήθηκε πρόσφατα από τον Ιγιάντ Ραγιάν, τον επικεφαλής του κινήματος της Φατάχ στη νότια συνοικία της Χεβρώνας. «Ο Νίζαρ αποφάσισε να καταφύγει στο σπίτι του θείου μου επειδή βρίσκεται στην περιοχή Γ, υπό πλήρη ισραηλινό έλεγχο, αλλά και εκεί οι δυνάμεις της Παλαιστινιακής Αρχής κατάφεραν να τον βρουν».
Σε δήλωση που κυκλοφόρησε την Πέμπτη, ο κυβερνήτης της Χεβρώνας, Τζιμπρίν Αλ Μπακρί, δήλωσε ότι «η κατάσταση της υγείας του Μπανάτ επιδεινώθηκε κατά τη σύλληψη», μετά την οποία μεταφέρθηκε αμέσως στο Κυβερνητικό Νοσοκομείο της Χεβρώνας. Εκεί οι γιατροί που τον εξέτασαν διαπίστωσαν ότι ήταν νεκρός. Η Παλαιστινιακή Εισαγγελία διενέργησε αυτοψία μόλις ενημερώθηκε για το συμβάν, σύμφωνα με το νόμο, ανέφερε η δήλωση. Ο Αλ-Μπακρί αρνείται να σχολιάσει την υπόθεση, έως ότου δημοσιευθούν τα αποτελέσματα της πλήρους αυτοψίας.
Ο Άμαρ είπε ότι η οικογένεια του θύματος δεν έχει εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση ή στα ευρήματα της Εισαγγελίας. Απαιτούν τη σύσταση μιας ερευνητικής επιτροπής που θα περιλαμβάνει έναν γιατρό διοριζόμενο από την οικογένεια και έναν γιατρό που θα επιλεγεί από την Ανεξάρτητη Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ICHR) με έδρα τη Ραμάλα, «για να αποφευχθούν τυχόν απόπειρες χειραγώγησης των αποτελεσμάτων από την Παλαιστινιακή Αρχή και τα σώματα ασφαλείας της», εξήγησε. Για το σκοπό αυτό, και δεδομένης της πίεσης του κόσμου από τότε που ανακοινώθηκε ο θάνατος του Μπανάτ, ο Παλαιστίνιος πρωθυπουργός, Μοχάμαντ Σταγιέχ, διέταξε έρευνα με επικεφαλής τον υπουργό Δικαιοσύνης.
Τα αποτελέσματα της προκαταρκτικής αυτοψίας έδειξαν μώλωπες κατά μήκος όλου του σώματος και πολλαπλά κατάγματα στα πλευρά του Μπενάτ, σύμφωνα με την Ανεξάρτητη Αρχή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων – ICHR και την Παλαιστινιακή ομάδα ανθρωπίνων δικαιωμάτων Al-Haq, οι οποίες πραγματοποίησαν κοινή συνέντευξη Τύπου στη Ραμάλα, την περασμένη Πέμπτη και συνεργάζονται για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με το περιστατικό. Η ICHR θεώρησε ότι ο θάνατος του Μπανάτ είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, “καθώς ανακοινώθηκε νεκρός λίγο μετά τη σύλληψή του από την κρατική δύναμη ασφαλείας”, όπως δήλωσε ο γενικός διευθυντής της επιτροπής, στο περιοδικό +972.
Και οι δύο οργανώσεις κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο θάνατος του Μπανάτ δεν ήταν από φυσικά αίτια. Σύμφωνα με τον διευθυντή της Al-Haq, ο Μπανάτ όταν έφτασε στο νοσοκομείο ήταν ήδη νεκρός. «Το σύνολο της ασφάλειας και του πολιτικού συστήματος πρέπει να επανεξεταστεί και είναι καιρός να αντλήσουμε διδάγματα επειδή η [Παλαιστινιακή] κοινωνία ασφυκτιά», πρόσθεσε.
Ο θάνατος του Μπανάτ λίγο μετά τη σύλληψή του από την Παλαιστινιακή Αρχή «δεν αποτελεί ανωμαλία», δήλωσε ο διευθυντής του τομέα Ισραήλ και της Παλαιστίνης του Human Rights Watch. «Οι δυνάμεις ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής έχουν κάνει επί χρόνια συστηματικές συλλήψεις, έχουν κακομεταχειριστεί και βασανίσει επικριτικούς και αντιφρονούντες», πρόσθεσε. Το 2018, η HRW δημοσίευσε μια έκθεση με την οποία ασκεί κριτική στη χρήση βασανιστηρίων από την παλαιστινιακή ηγεσία για να συντρίψει τις φωνές διαμαρτυρίας.
Οι κυβερνήσεις που θέλουν να βοηθήσουν τον παλαιστινιακό λαό να αναπτύξει το κράτος δικαίου θα πρέπει να διακόψουν όλους τους δεσμούς με τις παλαιστινιακές δυνάμεις ασφαλείας που την υπονομεύουν ενεργά, συνέχισε ο διευθυντής του HRW. «Η απελευθέρωση των Παλαιστινίων θα παραμείνει ημιτελής όσο ο μηχανισμός καταστολής της Παλαιστινιακής Αρχής παραμένει ανέπαφος.»
* Η Ντίμα Αμπουμαρία είναι Παλαιστίνια δημοσιογράφος με πάνω από έξι χρόνια εμπειρίας στη δημοσιογραφία και την επικοινωνία, πτυχιούχος Πολιτικών Επιστημών και Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου Μπιρτζεΐτ, στη Ραμάλα. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, εργάστηκε ως ανταποκριίτρια αραβικών υποθέσεων με ρεπορτάζ από τη Δυτική Όχθη και το Ισραήλ για αμερικανικό πρακτορείο ειδήσεων. Επιπλέον, βοήθησε στο συντονισμό και την καθοδήγηση επισκέψεων από ανώτερες αντιπροσωπείες στη Δυτική Όχθη και το Ισραήλ, προκειμένου να τους παρέχει εκπαιδευτικές πληροφορίες για την τοπική σύγκρουση. Προηγουμένως έχει εργαστεί στο τμήμα ειδήσεων του Sky News Arabia, όπου ήταν υπεύθυνη για τη ροή ειδήσεων. Έχει συμμετάσχει επίσης στην παραγωγή ειδήσεων και υλικού για την τηλεόραση.
