Η Κίνα βγαίνει από τη φτώχεια 100 χρόνια από την επανάστασή της

Στις 25 Φεβρουαρίου 2021, ο Πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ ανακοίνωσε ότι η χώρα του των 1,4 δισεκατομμυρίων ανθρώπων έβγαλε τον λαό της από τη φτώχεια, όπως ορίζεται διεθνώς. Από το 1981, 853 εκατομμύρια Κινέζοι βγήκαν από τη φτώχεια χάρη σε μεγάλης κλίμακας παρεμβάσεις τόσο του κινεζικού κράτους όσο και του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας (ΚΚΚ). Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, τρεις στους τέσσερις ανθρώπους παγκοσμίως που βγήκαν από τη φτώχεια ζουν στην Κίνα. «Καμία χώρα δεν έχει καταφέρει να βγάλει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους από τη φτώχεια σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα», είπε ο Σι.

Των Vijay Prashad και John Ross

Όταν ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες επισκέφθηκε την Κίνα τον Σεπτέμβριο του 2019, επαίνεσε αυτό το επίτευγμα, χαρακτηρίζοντάς το ως το «μεγαλύτερο επίτευγμα κατά της φτώχειας στην ιστορία». «Μειώσατε τα ποσοστά βρεφικής και μητρικής θνησιμότητας, βελτιώσατε τη διατροφή, μειώσατε την στασιμότητα ανάπτυξης και μειώσατε στο μισό το ποσοστό του πληθυσμού χωρίς πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής», είπε ο Γραμματέας Γκουτέρες.

Το 1949, την εποχή της Κινεζικής Επανάστασης, το ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας στην Κίνα ήταν 200 ανά 1.000 γεννήσεις ζώντων νεογνών. Το ποσοστό αυτό μειώθηκε σε λιγότερο από 50 μέχρι το 1980. Σε μια μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας από το 1988 παρατηρήθηκε ότι «μεγάλο μέρος της επιτυχίας της Κίνας στη βελτίωση της υγείας των ανθρώπων της μπορεί να αποδοθεί στις πολιτικές υγείας και στο εθνικό σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας». Αυτό είναι το ιστορικό πλαίσιο του σχολίου του Γραμματέα Γκουτέρες το 2019. Με άλλα λόγια, οι κρατικοί θεσμοί της Κίνας -προϊόντα της επανάστασης υπό την ηγεσία του ΚΚΚ- βελτίωσαν τις κοινωνικές συνθήκες ζωής.

Πριν την επανάσταση

Το 1949, η Κίνα ήταν μία από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου. Μόνο 10 χώρες είχαν χαμηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ από την Κίνα. Τα διάσημα λόγια του προέδρου Μάο Τσετούνγκ στα εγκαίνια της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας -«Ο κινεζικός λαός εγέρθηκε» – είναι μια αντανάκλαση ενός αιώνα εξευτελισμού που δημιούργησε τρομερή φτώχεια στη χώρα.

Ο βαθμός αυτού του εθνικού πόνου μπορεί να φανεί από το γεγονός ότι μεταξύ 1840 και 1949 σχεδόν 100 εκατομμύρια Κινέζοι έχασαν τη ζωή τους σε πολέμους, οι οποίοι προήλθαν άμεσα από ξένη επέμβαση, ή έπεσαν θύματα εμφυλίων πολέμων και λιμών που συνδέονταν με αυτές τις παρεμβάσεις. Η Κίνα υπέφερε το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, από το 1937 έως το 1945 (με εμφύλιο πόλεμο μετά από αυτόν που διήρκεσε έως το 1949). Ο φόρος αίματος ήταν τουλάχιστον 14 εκατομμύρια (όπως καταγράφηκε από τον Rana Mitter στο βιβλίο του Forgotten Ally: China’s World War II (1937-1945). Από τους Πολέμους του Οπίου που ξεκίνησαν το 1839 μέχρι την Ιαπωνική εισβολή το 1931, η Κίνα αγωνίστηκε να εδραιώσει την κυριαρχία και το μέλλον της.

Ήταν το τρομερό βάρος αυτού του παρελθόντος που έφερε κοντά μια σειρά ριζοσπαστικών που ίδρυσαν το ΚΚΚ τον Ιούλιο του 1921 στη Σαγκάη. Η μικρή ομάδα των 13—μεταξύ των οποίων και ο Μάο—συναντήθηκε στη Γαλλική Παραχώρηση της Σαγκάης και στη συνέχεια σε ένα τουριστικό πλοίο στη λίμνη Νάνχου, αφού η αστυνομία αλλοδαπών τους αναζήτησε βασισμένη σε πληροφορίες από έναν κατάσκοπο. Η κύρια αποστολή του ΚΚΚ ήταν η οργάνωση και η καθοδήγηση της εργατικής τάξης. Μέχρι την Πρωτομαγιά του 1924, 100.000 εργάτες έκαναν πορεία στη Σαγκάη, ενώ 200.000 εργάτες έκαναν πορεία στην Καντόνα. «Έχει περάσει ο καιρός που οι εργαζόμενοι αποτελούν τροφή για τα κανόνια των αφεντικών», έγραφαν οι εργαζόμενοι σε ένα φυλλάδιο. Το ΚΚΚ ξεκίνησε αυτούς τους αγώνες, μεγαλώνοντας με εμπόδια -συμπεριλαμβανομένης της Σφαγής της Σαγκάης του 1927. Η ηγεσία του ΚΚΚ στον παρατεταμένο, αντι-ιμπεριαλιστικό πόλεμο κατά της Ιαπωνίας οδήγησε σε τελική νίκη το 1949.

Φάσεις της Σοσιαλιστικής Κατασκευής

Η Κινεζική Επανάσταση έπρεπε να αντιμετωπίσει ένα διαλυμένο κράτος, μια κατεστραμμένη οικονομία και μια κοινωνία σε βαθιά αναταραχή. Το 1949, οι Κινέζοι ζούσαν τρία χρόνια λιγότερο από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Ήταν λιγότερο μορφωμένοι και με κακή υγεία. Το 1978, ζούσαν πέντε χρόνια περισσότερο από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Τα ποσοστά αλφαβητισμού αυξήθηκαν και τα δεδομένα για την υγειονομική περίθαλψη παρουσίασαν σημαντική βελτίωση. Καθώς η Κίνα το 1978 ήταν το 22 τοις εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού, ποτέ στην ανθρώπινη ιστορία δεν είχε γίνει ένα τόσο τεράστιο βήμα προόδου.

Από το 1978, με την εισαγωγή της «μεταρρύθμισης και του ανοίγματος», η Κίνα πέτυχε την ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη που έχει ποτέ υπολογιστεί από μια μεγάλη χώρα στην καταγεγραμμένη ιστορία. Από το 1978 έως το 2020, ο ετήσιος μέσος όρος αύξησης του ΑΕΠ της Κίνας ήταν 9,2 τοις εκατό. Από το 1978, η κατανάλωση των νοικοκυριών στην Κίνα αυξήθηκε κατά 1.800 τοις εκατό, ποσοστό διπλάσιο από αυτό οποιασδήποτε μεγάλης χώρας. Αυτό σημαίνει ότι η καθημερινή ζωή βελτιώθηκε σημαντικά στην Κίνα. Το ποσοστό αλφαβητισμού στην Κίνα είναι τώρα 97,33 τοις εκατό, από 95,92 τοις εκατό το 2010, πολύ υψηλότερο από το ποσοστό αλφαβητισμού 20 τοις εκατό το 1949.

Μέχρι το 2025, η Κίνα θα έχει γίνει οικονομία «υψηλού εισοδήματος» σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα της Παγκόσμιας Τράπεζας, σύμφωνα με τον Justin Lin Yifu (μόνιμο μέλος της Εθνικής Επιτροπής Πολιτικής Συμβουλευτικής Διάσκεψης του Κινεζικού Λαού, και κοσμήτορας και καθηγητής στο Ινστιτούτο Νέων Δομικών Οικονομικών του Πανεπιστημίου του Πεκίνου). Δηλαδή, σε περίπου 75 χρόνια, στη διάρκεια μίας μόνο ζωής, η Κίνα θα έχει γίνει από σχεδόν την φτωχότερη χώρα του κόσμου σε μια οικονομία υψηλού εισοδήματος – με όλη την τεράστια βελτίωση στο ανθρώπινο βιοτικό επίπεδο, το προσδόκιμο ζωής, την εκπαίδευση, τον πολιτισμό και πολλές άλλες διαστάσεις της ανθρώπινης ευημερίας που αυτό έχει ως αποτέλεσμα.

Με την ίδρυση του ΚΚΚ πριν από 100 χρόνια από μια χούφτα ανθρώπων, ο κινεζικός λαός βρήκε μια ηγεσία που θα μπορούσε να τον απελευθερώσει από έναν αγώνα που χρονολογείται από το 1839. Τώρα, το ΚΚΚ θα διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο στην απόφαση για τη μοίρα όχι μόνο της Κίνας αλλά και του κόσμου. Αυτό το ιστορικό πλαίσιο χάνεται πολύ συχνά όταν τα δυτικά ΜΜΕ και οι πολιτικοί υποβαθμίζουν τις κοινωνικοοικονομικές νίκες της Κίνας ή υπονοούν ότι έγιναν από το πουθενά. Ο λαός της Κίνας αγωνίστηκε για αυτό το αποτέλεσμα εδώ και αιώνες.

Tο άρθρο γράφτηκε για την Globetrotter.

Μετάφραση από τα αγγλικά: Pressenza Athens

Vijay Prashad is an Indian historian, editor and journalist. He is a writing fellow and chief correspondent at Globetrotter. He is the chief editor of LeftWord Books and the director of Tricontinental: Institute for Social Research. He is a senior non-resident fellow at Chongyang Institute for Financial Studies, Renmin University of China. He has written more than 20 books, including The Darker Nations and The Poorer Nations. His latest book is Washington Bullets, with an introduction by Evo Morales Ayma.

John Ross is a senior fellow at Chongyang Institute for Financial Studies, Renmin University of China. His writing on the Chinese and U.S. economies and geopolitics has been published widely online, and he is the author of two books published in China, Don’t Misunderstand China’s Economy and The Great Chess Game. His most recent book is China’s Great Road: Lessons for Marxist Theory and Socialist Practices (1804 Books, 2021). He was previously director of economic policy for the mayor of London.