Η 11η Οκτωβρίου θα μείνει με συντριπτικό τρόπο για πάντα χαραγμένη στη μνήμη μας.
Είναι η ημέρα που κηδεύσαμε την αγαπημένη μας Πρόεδρο, την αδελφή μας, την δική μας φύλακα άγγελο, αλλά και άγγελο πολλών ακόμη ανθρώπων.
Όσων ανθρώπων που για οποιονδήποτε λόγο βρέθηκαν στο περιθώριο, που δεν είχαν πού τη κεφαλή κλίναι ή που βρέθηκε σε απειλή η ελευθερία, τα ανθρώπινα δικαιώματά τους, η ίδια η υπόστασή τους.
Η Μαρίνα μας, υπήρξε εκτός από Πρόεδρός μας, Εμπειρογνώμονας του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ), τακτικό διορισμένο άμισθο μέλος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) και διορισμένο μέλος του Εθνικού Συμβουλίου κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας (ΕΣΡΜ) του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
Με την ιδιότητα της Εμπειρογνώμονα του Συμβουλίου της Ευρώπης, συμμετείχε ως μέλος στη Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή για τη σύσταση του νόμου της νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου (2016). Είχε διατελέσει μέλος της Επιστημονικής Ομάδας Εργασίας του Υπουργείου Υγείας (2018) για την κατάρτιση πορίσματος που θα επέφερε σημαντικές αλλαγές στο πλαίσιο αντιμετώπισης των τρανς και ίντερσεξ προσώπων στο σύστημα της υγείας.
Είχε ακόμη διατελέσει διορισμένο μέλος της Επιτροπής για την Εθνική Στρατηγική Ισότητας των ΛΟΑΤΚΙ+ (2021), καθώς και μέλος της Ομάδας Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για την Ανάπτυξη Σχεδίου Δράσης για την Υποστήριξη και Στήριξη Αστέγων (2021).
Επίσης ως Εμπειρογνώμονας του Συμβουλίου της Ευρώπης κατέστη δυνατό να συμμετέχει ως κεντρική εκπαιδεύτρια στο πρώτο εκπαιδευτικό σεμινάριο του ΣτΕ σε συνεργασία με τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΑ), Ευρωπαϊκή Ένωση LGBT Αστυνομικών (EGPA) και τον Συνήγορο του Πολίτη προς αστυνομικούς σε θέματα ταυτότητας φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού (2015), σε δύο εκπαιδευτικά σεμινάρια της Υπηρεσίας Ασύλου προς χειριστές και χειρίστριες σε θέματα ταυτότητας, έκφρασης, χαρακτηριστικών φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού ΛΟΑΤΙ προσφύγων και μεταναστών (2018), καθώς και σε εκπαιδευτικό σεμινάριο του ΣτΕ σε συνεργασία με τον Άρειο Πάγο προς Δικαστές και Εισαγγελείς σε θέματα ταυτότητας, έκφρασης, χαρακτηριστικών φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού (2018).
Τον Ιούνιο του 2021 έπειτα από συναντήσεις με εκπροσώπους του Υπουργείου Εργασίας καθώς με τον Πρόεδρο του ΟΑΕΔ κατάφερε να συμπεριληφθούν για πρώτη φορά τα τρανς άτομα στα ειδικά προγράμματα του ΟΑΕΔ για την ενίσχυση της εργασίας (στόχο που δούλευε με υπομονή για την επίτευξή του από το 2010 που ιδρύθηκε το ΣΥΔ).
Είχε ακόμη διαγνώσει ήδη πολύ πριν το ΣΥΔ την αναγκαιότητα ανάδειξης του πλούτου της ΛΟΑΤΚΙ κουλτούρας με τη δημιουργία του πρώτου ΛΟΑΤΚΙ Εκδοτικού Οίκου «Πολύχρωμος Πλανήτης» του «δικού της παιδιού», όπως πάντα έλεγε και καμάρωνε.
Η Μαρίνα μας υπήρξε όλα αυτά και πολλά-πολλά περισσότερα που θα χρειάζονταν αναρίθμητες λέξεις και σελίδες, πάνω απ’ όλα όμως ξεχείλιζε από το αυθεντικό και από καρδιάς ειλικρινές ενδιαφέρον για τον Άνθρωπο.
Πέρα απ’ τη βαθιά γνώση της, αλλά και τη καθολικότητα και την ευρύτητα που είχε σε όλα τα πεδία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ελευθεριών χωρίς να περιορίζεται μόνο στα δικαιώματα των τρανς ανθρώπων, η ιδιαίτερη νοιάξη της πάντα ήταν τα πιο ευάλωτα άτομα για τα οποία υπήρξε πραγματικά ο φύλακας άγγελός τους οργανώνοντας παροχή τροφίμων, έμπρακτή στήριξή τους σε περιπτώσεις αδυναμίας, και πολλές περισσότερες δράσεις που η ίδια δεν δημοσιοποιούσε καν, τις έκανε γιατί είχε βαθιά πίστη στον άνθρωπο.
Μιλούσε με απλό τρόπο – όπως μιλούσε σε οποιονδήποτε άνθρωπο – με πολιτικά πρόσωπα, αλλά με ευρεία γνώση του αντικειμένου της, και κυρίως με πάθος και αυτοπεποίθηση ότι «αυτό θα το κάνετε, γιατί το χρωστάτε στην κοινότητα που εσείς περιθωριοποιήσατε, που εσείς ευθύνεστε».
Σε όλες αυτές τις συναντήσεις θαρρείς ότι όταν μιλούσε όλο της το σώμα συμμετείχε και έδινε μαζί τη μάχη. Όση ενσυναίσθηση και ευαισθησία έδειχνε στον άνθρωπο, τόσο επίμονη και έντονη υπήρξε στις πρόσωπο με πρόσωπο συναντήσεις με πολιτικά πρόσωπα, χωρίς να χαρίζεται σε κανέναν και σε καμία, ακόμη κι αν είχαν φιλική σχέση ή ήταν πιο κοντά ιδεολογικά. Άλλωστε όπως η ίδια έλεγε πάντα «τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν έχουν ιδεολογία».
Ποτέ, εκτός από προφανείς εξαιρέσεις, δεν αρνήθηκε να συναντήσει πολιτικό πρόσωπο όσο κι αν γνώριζε ότι θα συναντούσε αρνητικές θέσεις. Δεν είχε τη μικρόνοια να αρνηθεί για ιδεολογικούς λόγους ή να προτάξει τον εγωισμό της, αλλά γινόταν ακόμη πιο επίμονη.
Γιατί είχε τη βαθιά γνώση ότι οι αλλαγές γίνονται κυρίως με θεσμικό τρόπο με τροποποιήσεις νομοθεσιών ή δημιουργία νέων αρκετές εκ των οποίων η ίδια είχε συντάξει και είναι ήδη νόμοι ή διατάξεις του κράτους.
Και αυτό που την ενδιέφερε ήταν –επιτέλους-, να δει αυτές τις αλλαγές όχι στο μακρινό μέλλον, αλλά γρήγορα. Γιατί ο κόσμος των τρανς υπέφερε και δεν υπήρχε πολύ περιθώριο.
Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, ζούσε και ανέπνεε απ’ τον ακτιβισμό, αφιερώνοντας ατέλειωτες ώρες στη σύνταξη εξαντλητικών υπομνημάτων, εκθέσεων, αλλά και προτάσεις νόμων και τροποποιήσεων, χωρίς να παραγνωρίζει ότι η μάχη δίνεται σε όλα τα πεδία. Στις δράσεις δρόμου που και η ίδια συμμετείχε, στην υποστήριξη των πιο αδυνάμων μελών της κοινότητας, την αγάπη της για τους ΛΟΑΤΚΙ πρόσφυγες που είχε δώσει ιδιαίτερο βάρος.
Χαραγμένο στο νου μας θα είναι για πάντα κάποιες τρανς πρόσφυγες που την αποκαλούσαν «mama».
Εργαζόταν ακατάπαυστα ακόμη και όταν είχε καταβληθεί η υγεία της χωρίς να το γνωρίζει κανείς πέραν του πολύ στενού περιβάλλοντός της.
Η κληρονομιά που μας αφήνει, δεν είναι μόνο δική μας, αλλά ανήκει σε κάθε άνθρωπο, ανήκει στους ίδιους τους δημοκρατικούς μας θεσμούς που η ίδια με την πίστη και την επιμονή της εμπλούτισε.
Γιατί όπως έλεγε πάντα «τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι ελευθερίες δεν αφορούν μόνο την οποιαδήποτε υποομάδα ανθρώπων, αφορούν όλους μας, αφορούν τη δημοκρατία».
Θα βρίσκεται πάντα στις καρδιές και στη ψυχή μας και θα μας καθοδηγεί για πάντα.
Η Μαρίνα Γαλανού, φωτογραφία από το προφίλ της στα κοινωνικά μέσα.
