Ο κόσμος έχει τώρα ένα νέο εμβόλιο για την COVID-19 στο οπλοστάσιό του, και μάλιστα σε ένα κλάσμα του κόστους ανά δόση. Το CORBEVAX, ένα νέο εμβόλιο COVID-19 χωρίς δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, θα μπορούσε να αλλάξει το παιχνίδι της πανδημίας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Γράφει η Μωρίν Φερράν*
Δύο χρόνια μετά την αρχή της πανδημίας ο κόσμος έχει βιώσει πάνω από 314 εκατομμύρια μολύνσεις και πάνω από 5,5 εκατομμύρια θανάτους. Περίπου το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει λάβει τουλάχιστον μία δόση από τα σημερινά διαθέσιμα εμβόλια για την COVID-19. Ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει ένα κραυγαλέο και ανησυχητικό κενό στην παγκόσμια πρόσβαση σε αυτά τα εμβόλια. Ως ιολόγος και έχοντας παρακολουθήσει πολύ στενά την πανδημία, υποστηρίζω ότι αυτή η ανισότητα στην πρόσβαση των εμβολίων θα πρέπει να ανησυχεί σοβαρά όλες και όλους μας.
Αν ο κόσμος έμαθε κάτι από αυτή την πανδημία, είναι ότι οι ιοί δεν χρειάζονται διαβατήριο. Και όμως, περίπου το 77% των ανθρώπων στις χώρες υψηλού και ανώτερου μεσαίου εισοδήματος έχουν λάβει τουλάχιστον μία δόση του εμβολίου, ενώ μόνο το 10% στις χώρες χαμηλού εισοδήματος. Οι πλούσιες χώρες δίνουν ενισχυτικές δόσεις, κάποιες έχουν φτάσει ακόμα και σε τέταρτες, ενώ η πρώτη και η δεύτερη δόση δεν είναι διαθέσιμες σε πολλούς ανθρώπους διεθνώς.
Υπάρχει όμως ελπίδα ότι ένα νέο εμβόλιο, που ονομάζεται CORBEVAX, θα βοηθήσει να καλυφθεί αυτό το κενό εμβολιασμού.
Πώς λειτουργεί το εμβόλιο CORBEVAX;
Όλα τα εμβόλια για την COVID-19 διδάσκουν το ανοσοποιητικό σύστημα πώς να αναγνωρίζει τον ιό και να προετοιμάζει τον οργανισμό για να πραγματοποιήσει επίθεση. Το εμβόλιο CORBEVAX είναι ένα εμβόλιο πρωτεϊνικής υπομονάδας. Χρησιμοποιεί ένα ακίνδυνο κομμάτι της πρωτεΐνης αιχμής από τον κορωνοϊό που προκαλεί την COVID-19 για να διεγείρει και να προετοιμάσει το ανοσοποιητικό σύστημα για μελλοντικές συναντήσεις με τον ιό.
Σε αντίθεση με τα τρία εμβόλια που έχουν πάρει άδεια κυκλοφορίας υπό όρους στις ΗΠΑ – τα εμβόλια mRNA της Pfizer και της Moderna και το εμβόλιο ιικού φορέα της Johnson & Johnson, τα οποία παρέχουν στον οργανισμό οδηγίες για το πώς να παράγει την πρωτεΐνη αιχμής – το CORBEVAX παραδίδει την πρωτεΐνη αιχμής απευθείας στον οργανισμό. Όπως και τα προαναφερθέντα εμβόλια mRNA, το CORBEVAX απαιτεί επίσης δύο δόσεις.
Δείτε ένα βίντεο στα αγγλικά για το τι είναι το εμβόλιο πρωτεϊνικής υπομονάδας:
Πώς αναπτύχθηκε το CORBEVAX;
Το CORBEVAX αναπτύχθηκε από τους συνδιευθυντές του Κέντρου Ανάπτυξης Εμβολίων του Νοσοκομείου Παίδων του Τέξας στο Baylor College of Medicine, τους Δρ. Μαρία Ελένα Μποτάτζι και τον Δρ. Πήτερ Χοτέζ.
Κατά τη διάρκεια της επιδημίας SARS το 2003, οι εν λόγω ερευνητές δημιούργησαν ένα παρόμοιο είδος εμβολίου εισάγοντας τις γενετικές πληροφορίες για ένα τμήμα της πρωτεΐνης αιχμής του ιού SARS σε κύτταρα για την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων της πρωτεΐνης. Μετά την απομόνωση της πρωτεΐνης αιχμής του ιού από τα κύτταρα και την προσθήκη ενός βοηθητικού παράγοντα, ο οποίος συμβάλλει στην πρόκληση ανοσολογικής απόκρισης, το εμβόλιο ήταν έτοιμο για χρήση.
Η πρώτη επιδημία SARS ήταν βραχύβια και δεν υπήρχε μεγάλη ανάγκη για το εμβόλιο των Μποτάτζι – Χοτέζ – μέχρι που ο ιός που προκαλεί την COVID-19, ο SARS-CoV-2, εμφανίστηκε το 2019. Έτσι ξεσκόνισαν το εμβόλιό τους και ενημέρωσαν την πρωτεΐνη αιχμής ώστε να ταιριάζει με εκείνη του SARS-CoV-2, δημιουργώντας το εμβόλιο CORBEVAX.
Δύο μεγάλες κλινικές δοκιμές σε πάνω από 3.000 άτομα στην Ινδία διαπίστωσαν ότι το εμβόλιο είναι ασφαλές, σε υψηλά ποσοστά ανεκτό και πάνω από 90% αποτελεσματικό στην πρόληψη συμπτωματικών λοιμώξεων από το αρχικό στέλεχος της COVID-19 και πάνω από 80% αποτελεσματικό έναντι της παραλλαγής Δέλτα. Το εμβόλιο έλαβε άδεια κυκλοφορίας υπό όρους στην Ινδία και αναμένεται να ακολουθήσουν την ίδια διαδικασία και άλλες αναπτυσσόμενες χώρες.
Είναι ενδιαφέρον ότι η ομάδα του Baylor College of Medicine δεν μπόρεσε να συγκεντρώσει ενδιαφέρον ή χρηματοδότηση στις ΗΠΑ για το εμβόλιό της. Αντ’ αυτού, οι νεότερες τεχνολογίες, όπως τα εμβόλια mRNA, έτρεξαν μπροστά, παρόλο που ο σχεδιασμός του εμβολίου των Μποτάτζι και Χοτέζ ήταν πιο προηγμένος, χάρη στην προηγούμενη εργασία τους κατά τη διάρκεια των επιδημιών SARS το 2003 και MERS το 2012.
Δείτε ένα βίντεο στα αγγλικά για το εμβόλιο, την τεχνολογία του, την προσπάθεια των γιατρών ερευνητών και την πολιτική της Ινδίας:
Ένα εμβόλιο φτιαγμένο για τον κόσμο.
Τα εμβόλια πρωτεϊνικών υπομονάδων πλεονεκτούν έναντι των εμβολίων mRNA, καθώς μπορούν να παραχθούν εύκολα με τη χρήση καθιερωμένης τεχνολογίας ανασυνδυασμένου DNA, η οποία είναι σχετικά φθηνή και αρκετά εύκολη στην κλιμάκωση. Μια παρόμοια τεχνολογία ανασυνδυασμού πρωτεϊνών που υπάρχει εδώ και 40 χρόνια έχει χρησιμοποιηθεί για το εμβόλιο Novavax COVID-19, το οποίο είναι διαθέσιμο για χρήση σε 170 χώρες, και το ανασυνδυασμένο εμβόλιο για την ηπατίτιδα Β.
Αυτό το εμβόλιο μπορεί να παραχθεί σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα, επειδή υπάρχουν ήδη κατάλληλες εγκαταστάσεις παραγωγής. Επίσης, το κλειδί για την παγκόσμια πρόσβαση είναι ότι το CORBEVAX μπορεί να αποθηκευτεί σε κανονικό ψυγείο. Ως εκ τούτου, είναι δυνατή η ταχεία παραγωγή εκατομμυρίων δόσεων και η σχετικά εύκολη διανομή τους. Συγκριτικά, η παραγωγή εμβολίων mRNA είναι πιο δαπανηρή και περίπλοκη επειδή βασίζεται σε νεότερες τεχνολογίες, βασίζεται σε εξειδικευμένους εργαζόμενους και συχνά απαιτεί εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες για την αποθήκευση και τη μεταφορά.
Μια άλλη σημαντική διαφορά είναι ότι το εμβόλιο CORBEVAX αναπτύχθηκε με γνώμονα την παγκόσμια πρόσβαση στα εμβόλια. Ο στόχος ήταν να δημιουργηθεί ένα εμβόλιο χαμηλού κόστους, εύκολο στην παραγωγή και μεταφορά, χρησιμοποιώντας μια καλά δοκιμασμένη και ασφαλή μέθοδο. Οι ερευνητές δεν ενδιαφέρθηκαν για την πνευματική ιδιοκτησία ή το οικονομικό όφελος. Το εμβόλιο παρήχθη χωρίς σημαντική δημόσια χρηματοδότηση – τα 7 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ που χρειάστηκαν για την ανάπτυξη δόθηκαν από φιλάνθρωπους.
Ο καθηγητής Χοτέζ, από το Baylor College of Medicine.
Το COBREVAX έχει επί του παρόντος παραχωρηθεί χωρίς δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στην Biological E. Limited (BioE), τον μεγαλύτερο παραγωγό εμβολίων της Ινδίας, ο οποίος σχεδιάζει να παράγει τουλάχιστον 100 εκατομμύρια δόσεις ανά μήνα από τον Φεβρουάριο του 2022. Αυτή η συμφωνία χωρίς δίπλωμα ευρεσιτεχνίας σημαίνει ότι και άλλες χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος μπορούν να παράγουν και να διανέμουν αυτό το φθηνό, σταθερό και σχετικά εύκολο σε παραγωγή μεγάλης κλίμακας εμβόλιο σε τοπικό επίπεδο.
Συνδυαστικά, αυτό σημαίνει ότι το CORBEVAX είναι ένα από τα φθηνότερα εμβόλια που διατίθενται σήμερα. Το πόσο καλά λειτουργεί κατά της παραλλαγής Όμικρον βρίσκεται υπό διερεύνηση. Ωστόσο, η ιστορία του CORBEVAX μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μοντέλο για την αντιμετώπιση της ανισότητας στην πρόσβαση των εμβολίων, όταν είναι απαραίτητο να εμβολιαστεί ο παγκόσμιος πληθυσμός, κατά της COVID-19 αλλά και άλλων ασθενειών που μπορεί να προκύψουν στο μέλλον.
Η αναγκαιότητα της ισότητας στην πρόσβαση των εμβολίων.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους η παγκόσμια πρόσβαση στα εμβόλια είναι άνιση. Για παράδειγμα, οι κυβερνήσεις των πλούσιων χωρών αγοράζουν τα εμβόλια εκ των προτέρων, γεγονός που περιορίζει την προσφορά. Ενώ οι αναπτυσσόμενες χώρες διαθέτουν ικανότητα παραγωγής εμβολίων, οι χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα στην Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική εξακολουθούν να πρέπει να είναι σε θέση να αντέξουν οικονομικά το κόστος των παραγγελιών.
Η ινδική κυβέρνηση έχει παραγγείλει 300 εκατομμύρια δόσεις CORBEVAX και η BioE σχεδιάζει να παράγει περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο εμβόλια για τους ανθρώπους στις αναπτυσσόμενες χώρες. Οι ΗΠΑ και άλλες χώρες της G7 έχουν δεσμευτεί να δωρίσουν πάνω από 1,3 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίων που αφορούν την πανδημία, ωστόσο μόνο 591 εκατομμύρια δόσεις έχουν αποσταλεί. Αυτοί οι αριθμοί σημαίνουν ότι αν η BioE είναι σε θέση να παράγει 1,3 δισεκατομμύρια δόσεις CORBEVAX, όπως έχει προγραμματιστεί, το εμβόλιο αυτό θα φτάσει σε περισσότερους ανθρώπους από αυτούς που εμβολιάστηκαν με ό,τι έχει δωρηθεί και αποσταλεί από τα πλουσιότερα έθνη.
Όπως έδειξε η παραλλαγή Όμικρον, οι νέες παραλλαγές μπορούν να εξαπλωθούν γρήγορα σε όλο τον κόσμο και είναι πολύ πιο πιθανό να αναπτυχθούν σε ανεμβολίαστους ανθρώπους και να συνεχίσουν να εμφανίζονται όσο τα παγκόσμια ποσοστά εμβολιασμού παραμένουν χαμηλά. Είναι μάλλον απίθανο να πιστεύουμε ότι οι ενισχυτικές δόσεις θα τερματίσουν αυτή την πανδημία. Αντίθετα, η ανάπτυξη παγκοσμίως προσβάσιμων εμβολίων όπως το CORBEVAX αποτελεί ένα σημαντικό πρώτο βήμα για τον εμβολιασμό του κόσμου και τον τερματισμό αυτής της πανδημίας.
Σημείωση: Το άρθρο επικαιροποιήθηκε ώστε να αναφέρεται το ποσοστό των ατόμων σε χώρες χαμηλού και ανώτερου μεσαίου και υψηλού εισοδήματος που έχουν λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου (κατά την ημερομηνία γραφής του – 19/01/2022). Το άρθρο ενημερώθηκε επίσης για να σημειωθεί ότι οι κλινικές δοκιμές πραγματοποιήθηκαν στην Ινδία και περιλαμβάνει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την αποτελεσματικότητα έναντι των διαφόρων στελεχών της πανδημίας.
* Η Μωρίν Φερράν απέκτησε το μεταπτυχιακό και το διδακτορικό της στη γενετική από το Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ, όπου μελέτησε τον τρόπο με τον οποίο οι ιοί αποφεύγουν την ανοσολογική απόκριση του ξενιστή. Στη συνέχεια πήγε στο Εργαστήριο Γενετικής των Ιών του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας, όπου μελέτησε τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων. Είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο του Ρότσεστερ στο Ρότσεστερ της Νέας Υόρκης, όπου διδάσκει διάφορα μαθήματα, μεταξύ των οποίων ιολογία, λοιμώδεις νόσοι: Επίδραση στην Κοινωνία και τον Πολιτισμό και Ευκαρυωτική γονιδιακή ρύθμιση και ασθένειες. Το ερευνητικό της εργαστήριο επικεντρώνεται στην ανάπτυξη των ιών ως θεραπεία του καρκίνου και στη χρήση απεικονιστικών παραγόντων για την ανίχνευση και θεραπευτική στόχευση του καρκίνου.
Μετάφραση από αγγλικά: Pressenza Athens.
