Γιατί ο όχλος αποζητά να πάρει τον νόμο στα χέρια του; Το παράδειγμα της Αμερικής

Την ίδια στιγμή που πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε στην Πάτρα έξω από το σπίτι της ύποπτης για μητροκτονία, στην Αμερική νομοθετήθηκε η ποινή του λιντσαρίσματος.

Την Τρίτη 29 Μαρτίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν υπέγραψε νόμο που εντάσσει το λιντσάρισμα στη λίστα των ποινικών αδικημάτων και επισύρει μέχρι και 30 χρόνια φυλάκισης. Μετά από 124 χρόνια και 200 απόπειρες για να θεσμοθετηθεί το αδίκημα, δικαιώθηκαν οι προσπάθειες της Άιντα Β. Γουέλς (1862-1931), Αμερικανίδας ερευνήτριας δημοσιογράφου, εκπαιδευτικού και ακτιβίστριας για τα πολιτικά δικαιώματα. Η Γουέλς στη δεκαετία του 1890 κατέγραψε περιπτώσεις λιντσαρίσματος, καταρρίπτοντας τους ισχυρισμούς των λευκών ότι η τακτική αυτή προορίζονταν μόνο για μαύρους εγκληματίες.

Αν και δεν υπάρχει καθολική συναίνεση για την ετυμολογία του «Νόμου του Λιντς», η πρακτική αυτή της αυτοδικίας που αρχικά περιλάμβανε μαστίγωμα, κατάσχεση της περιουσίας και εξοστρακισμού από την πόλη, από τις δεκαετίες 1840-1880, η τιμωρία άλλαξε μορφή. Η μαζική αυτοδικία περιλάμβανε πια κρέμασμα, κάψιμο στην πυρά, διαμελισμό από άλογα και φονικό ξυλοδαρμό. Η πλειονότητα των λιντσαρισμάτων λάμβανε χώρα στις νότιες και δυτικές πολιτικές πολιτείες των ΗΠΑ και αφορούσε πια κατεξοχήν τον αφροαμερικανικό πληθυσμό. Σύμφωνα με τον Γουόλτερ Φράνσις Γουάιτ (1893-1955), ακτιβιστή για τα πολιτικά δικαιώματα, το λιντσάρισμα γινόταν στη βάση τριών στρεβλών πεποιθήσεων: 1. Οι νέγροι καταφεύγουν σε σεξουαλικά εγκλήματα, 2. Μόνο με το λιντσάρισμα μπορείς να προστατεύσεις τις λευκές γυναίκες, 3 οι φριχτές πράξεις των μαύρων μπορούν να αποσοβηθούν μόνο με χρήση ακραίας βίας.

Ο νέος νόμος που υπέγραψε ο Μπάιντεν παίρνει το όνομα Emmett Till. Ο Έμμετ Τιλλ, ένας 14χρονος Αφροαμερικανός στις 28 Αυγούστου 1955 δολοφονήθηκε άγρια, γιατί κατηγορήθηκε ότι σφύριζε πονηρά σε μια λευκή γυναίκα. Ο θάνατος του νεαρού συγκλόνισε την κοινωνία, πλήθος κόσμου τον συνόδευσε στην τελευταία του κατοικία και οι δύο κύριοι ύποπτοι για τη δολοφονία του οδηγήθηκαν σε δίκη. Οι ένορκοι ωστόσο – όλοι λευκοί και άντρες – τους αθώωσαν.

Η ιστορία των φυλετικών διακρίσεων στην Αμερική εκτίθεται από το 2018 σε δύο νέα Μουσεία στο Μοντγκόμερι της Αμερικής: στο Μουσείο Κληρονομιάς – Από την Υποδούλωση στη Μαζική Φυλάκιση – και στο Εθνικό Μνημείο για την Ειρήνη και τη Δικαιοσύνη. Την πρωτοβουλία για την ίδρυση των μουσείων είχε η Equal Justice Initiative, μια ιδιωτική ΜΚΟ που από το 1989 παρέχει νομική εκπροσώπηση σε όσους έχουν καταδικαστεί παράνομα.