Τα Ηνωμένα Έθνη κάλεσαν για “ειρήνη με τη φύση” και μετασχηματισμό των οικονομικών συστημάτων για περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Ο ηγέτης των ιθαγενών της Βόρειας Χιλής Ντιαγκίτα, Μάριο Κιντέρος, αμφισβητεί τον πολιτικά ορθό λόγο και δείχνει τους υπεύθυνους για την κλιματική κρίση: τις οικονομικές ελίτ, τις κυβερνήσεις και ένα πολιτικοοικονομικό μοντέλο που δίνει προτεραιότητα μόνο στο χρήμα.
Γράφει ο Μάριο Κιντέρος.*
Στις 22 Απριλίου θα τιμηθεί και πάλι η Διεθνής Ημέρα της Γης. Ο ιστότοπος των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) το αναδεικνύει επισημαίνοντας την ανάγκη “να κάνουμε ειρήνη με τη φύση”. Παραθέτει μια επιστημονική έκθεση που προειδοποιεί για την κλιματική αλλαγή, αναφέρει “αναπτυξιακά επιτεύγματα” και τονίζει την ανησυχία για το μέλλον. Παραδόξως, η πρόταση προέρχεται από την ίδια “ορθολογική σκέψη” της Δύσης που, επί αιώνες, μας καλούσε να αντιμετωπίσουμε τη φύση με έναν κύριο στόχο: την οικειοποίηση της Μητέρας Γης για το κέρδος.
Ο ΟΗΕ προτείνει τη χίμαιρα του μετασχηματισμού των οικονομικών συστημάτων με στόχο τη βιωσιμότητα. “Ο καθένας πρέπει να διαδραματίσει έναν ρόλο στη μετατόπιση της ανθρώπινης γνώσης, εφευρετικότητας, τεχνολογίας και συνεργασίας από την εξυπηρέτηση της μεταμόρφωσης της φύσης στην εξυπηρέτηση της μεταμόρφωσης της σχέσης της ανθρωπότητας με τη φύση”, αναφέρει ο ΟΗΕ. Απευθύνεται σε “όλους” και έτσι αποφεύγει να ξεχωρίσει τους υπεύθυνους για τον “πόλεμο με τη φύση” (αν τον ορίσουμε σε αντίθεση με τον τίτλο της έκθεσης).
Η ίδια σκέψη που χαρακτηριζόταν από την εξήγηση της πορείας της ανθρωπότητας (ιδωμένη από τη λογική της) με “αντικειμενικούς” λόγους, σήμερα περιλαμβάνει την ανάγκη να κάνουμε ειρήνη με τη φύση εμπλέκοντας όλους και όλες μας εξίσου. Παραβλέπει το γεγονός ότι είναι η ίδια αυτή σκέψη, η ίδια αυτή επιστημολογία, που ανέπτυξε μια φιλοσοφία, μια ιδέα του άνδρα και της γυναίκας ως προϊόντων της θεϊκής δημιουργίας σε αντιπαράθεση με τη φύση και όχι ως μέρος της, που ξεκίνησε τον πόλεμο κατά της φύσης. Υπήρχε ένας απλός λόγος: να δικαιολογήσουν την ιδιοποίηση της Μητέρας Γης για δική τους χρήση. Επομένως, είναι κατανοητό ότι ο ΟΗΕ δεν εξετάζει τα αίτια της κλιματικής κρίσης, διότι θα υπονόμευε τα συμφέροντα που τον διέπουν, δηλαδή τα συμφέροντα των αστικών τάξεων που βρίσκονται πίσω από τα κράτη που διοικούν τον ΟΗΕ. Για τον λόγο αυτό, και για κανέναν άλλο λόγο, η πρότασή τους διολισθαίνει στον βολονταρισμό της πολιτικής ορθότητας.
Οι αιτίες της πανδημίας και ο σεβασμός στη Μητέρα Γη
Τα Ηνωμένα Έθνη φαίνεται να ξεχνούν ότι η πανδημία έδειξε πώς κυρίαρχοι τομείς διεξάγουν τον πόλεμο κατά της φύσης. Οι αιτίες υποδεικνύουν την επιδεινούμενη ανάπτυξη της συσσώρευσης, τη μεγάλης κλίμακας παραγωγή τροφίμων συγκεντρωμένη στα χέρια λίγων, τις συνέπειες της οικονομικής λογικής. Η πανδημία τόνισε τις συνέπειες της προόδου της καπιταλιστικής κοινωνίας, η οποία οδεύει προς την κατάρρευση και για την οποία η παγκόσμια οικονομική ελίτ φέρει τεράστια ευθύνη.
“Για τους δισεκατομμυριούχους, το μέλλον της τεχνολογίας συνίσταται στην ικανότητά τους να ξεφεύγουν. Ο στόχος είναι να υπερβούν την ανθρώπινη κατάσταση και να προστατευτούν από την κλιματική αλλαγή, τις μεγάλες μεταναστευτικές ροές και τις παγκόσμιες πανδημίες”, αναφέρει μια δημοσιογραφική ανάλυση. Ένα παράδειγμα είναι ο δισεκατομμυριούχος Τζεφ Μπέζος, ο οποίος επιδιώκει να αναπτύξει μια εταιρεία πυραύλων για τον αποικισμό του διαστήματος.
Δηλαδή, μακριά από το να σκέφτονται να γίνουν φίλοι με τη φύση, οι παγκόσμιες ελίτ σκέφτονται ήδη να εγκαταλείψουν τον πλανήτη, του οποίου η κατάσταση επιδεινώνεται όλο και περισσότερο από πολλές απόψεις, από την οικολογική έως την πολιτική – με τον αυξανόμενο δεξιό πολιτικό λόγο σε παγκόσμιο επίπεδο, τον μισητό, ρατσιστικό, σεξιστικό, ξενοφοβικό λόγο.
Από μια διαφορετική λογική και οπτική γωνία, οι αυτόχθονες λαοί και όσοι είναι υπέρ της διαφορετικότητας και της πολυμορφίας δεν θα πρέπει μόνο να τηρούν τις επετείους που μας υπαγορεύει η παγκόσμια ελίτ μέσω των οργανώσεών της. Οφείλουμε να συνεχίσουμε να οικοδομούμε έναν κόσμο στον οποίο χωράνε πολλοί μικρότεροι κόσμοι, όπου η πολυμορφία είναι το κοινό νόμισμα και όπου ο σεβασμός της διαφορετικότητας εφαρμόζεται, τόσο στη σφαίρα του ανθρώπου όσο και στη σφαίρα της Μητέρας Γης. Αυτό θα συμβεί αν αντιμετωπίσουμε αποφασιστικά αυτόν τον καπιταλισμό-εξωραϊσμό-ευροκεντρισμό, ο οποίος ακόμη και με το λόγο της “φροντίδας της γης” προσπαθεί να διαφύγει από αυτήν, εξαιτίας της φθοράς στην οποία την έχει υποβάλει.
*Ο Mario Quinteros είναι μέλος της κοινότητας Amaicha del Valle (Tucumán).
Μετάφραση από ισπανικά: Pressenza Athens.
