Στο πλαίσιο της ραδιοφωνικής εκπομπής ¨Continentes y contenidos” ο συντάκτης του γραφείου του πρακτορείου μας στο Μπουένος Άιρες, Μαριάνο Κιρόγα, είχε καλεσμένο τον πολιτικό αναλυτή, Αντόνιο Καρβάλο, που επίσης αρθρογραφεί κατά καιρούς στο pressenza. Μεταφράσαμε μερικά σημεία της συνέντευξης που αφορούν τη σημερινή στιγμή ως προς το γεωπολιτικό πλαίσιο, με έμφαση στις σχέσεις Κίνας – ΗΠΑ.
Ας προσπαθήσουμε να περιγράψουμε εν συντομία το μακροσκοπικό σενάριο, στο πλαίσιο του οποίου συνεχίζεται αυτή η έντονη αντιπαράθεση μεταξύ της Κίνας και των Ηνωμένων Πολιτειών εδώ και μερικά χρόνια.
Λοιπόν, νομίζω ότι το ευρύτερο πλαίσιο είναι αυτό της παρακμής των Ηνωμένων Πολιτειών ως υπερδύναμης, της παρακμής της ηγεμονίας τους- αν και δεν διαμορφώθηκαν πλήρως ως αυτοκρατορία, διότι η Κίνα αναπτύσσεται από τότε που έγινε ανεξάρτητη χώρα το 1948, όταν ολοκληρώθηκε η επανάστασή της και εδραιώθηκε η κυβέρνηση του Κομμουνιστικού Κόμματος. Αυτοί έπρεπε να ξεκινήσουν από το μηδέν για να αναπτύξουν την Κίνα κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα.
Καθόλη τη διάρκεια αυτής της περιόδου οι Ηνωμένες Πολιτείες τους κοιτούσαν με μισό μάτι. Η βοήθεια που παρείχε η Κίνα οδήγησε τις ΗΠΑ να αποσυρθούν από την Κορέα. Και στη συνέχεια από το Βιετνάμ, και όλες οι διάφορες περιπέτειές τους στην Ασία απωθήθηκαν από τη δύναμη και την αντίσταση που αντιπροσώπευαν τότε η Κίνα και η Σοβιετική Ένωση.
Έτσι, από τότε και μετά, οι Ηνωμένες Πολιτείες οπισθοχωρούσαν, επειδή η Κίνα εισήλθε σε μια περίοδο παραγωγής οικονομικής ανάπτυξης, εδραίωσης της σύγχρονης κοινωνίας της, η οποία είναι πρωτοφανής, και αυτό οδήγησε σε μια αλλαγή στη σχέση της με τις παραδοσιακές δυνάμεις, βασικά τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους κλώνους των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ευρώπη και την Ιαπωνία.
Μην ξεχνάτε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούσαν από το τέλος του Παγκόσμιου Πολέμου μια δύναμη κατοχής στην Ευρώπη με περίπου 100.000 στρατιώτες έτοιμη να παρέμβει ανά πάσα στιγμή. Βρίσονταν κυρίως στη Γερμανία αλλά και σε άλλα σημεία της Ευρώπης. Επιπλέον, έπρεπε να συνεχίσουν να πληρώνουν το Σχέδιο Μάρσαλ, τις πολεμικές αποζημιώσεις και να αποζημιώνουν τους υφισταμένους των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίοι έδιναν τις οδηγίες, επειδή ουσιαστικά οι ΗΠΑ διοικούσε το ΝΑΤΟ. Αυτό το σώμα ήταν ένα είδος σφραγίδας που χρησιμοποιούσαν για να του δώσουν αντιπροσωπευτικότητα και να νομιμοποιήσουν τις άλλες στρατιωτικές τους περιπέτειες, διότι βασικά μια από τις κύριες πηγές εξαγωγών των Αμερικανών είναι η στρατιωτική βιομηχανία, όπως γνωρίζουμε πολύ καλά.
Σε αυτό το πλαίσιο, έπρεπε να νομιμοποιήσουν τις επιχειρήσεις τους στα διάφορα στάδια που ακολούθησαν το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Μετά έρχονται οι πόλεμοι στη Μέση Ανατολή και μετά όλες οι διάφορες παρεμβάσεις που μπορείτε να φανταστείτε, πάντα με αμερικανική στρατιωτική παρέμβαση, που γινόταν στο όνομα της δημοκρατικής σταθεροποίησης. Με αυτόν τον τρόπο αυξάνουν τις εξαγωγές όπλων.
Νομίζω ότι η ανάπτυξη της Κίνας και η ισχυρή της θέση, ιδίως όσον αφορά το εμπόριο, είναι κάτι που γίνεται όλο και πιο εμφανές όσον αφορά την τεχνολογία, αλλά ίσως η παρακμή των Ηνωμένων Πολιτειών είναι κάτι που μερικές φορές μένει αόρατη, ίσως επειδή οι ΗΠΑ συνεχίζουν να ελέγχουν τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης.
Και τους μεγάλους μηχανισμούς όπως τα Ηνωμένα Έθνη. Είδατε πώς, για παράδειγμα, ο Αντόνιο Γκουτέρες ήταν πολύ δειλός σε όλες αυτές τις παρεμβάσεις του, επειδή οι ΗΠΑ έχουν τα πάντα υπό τον έλεγχό τους, σου χτυπούν την πόρτα και σου λένε “αν δεν το κάνεις αυτό, θα υπάρξουν συνέπειες”, είναι νταήδες! Έχουν φτάσει τις διεθνείς σχέσεις σε αυτό το σημείο, και αυτό κάνουν αυτή τη στιγμή με την Ευρωπαϊκή Ένωση, γι’ αυτό βλέπετε ότι οι ηγέτες των Βρυξελλών είναι γραφειοκράτες, επειδή δεν έχουν κερδίσει λαϊκές εκλογές, κανένας τους δεν έχει πολιτική ευθύνη απέναντι στο ευρύ κοινό. Έτσι, καλλιεργούν τα πιο απίστευτα πράγματα όπως η ρωσοφοβία, που μέσω αυτής της προπαγάνδας φαίνεται να νομιμοποιούν τη στάση που έχουν υιοθετήσει τα δυτικά κράτη και οι Ηνωμένες Πολιτείες απέναντι στη Ρωσία.
Η Κίνα πέρασε από στάδια στην εσωτερική της ανάπτυξη, ενώ εδραιωνόταν ως κοινωνία στο εσωτερικό της. Έβγαζε τους ανθρώπους από τη φτώχεια, ανέπτυσσε τα εκπαιδευτικά συστήματα, περνούσε από μια βασική μεταποιητική δραστηριότητα σε μια πραγματική τεχνολογική βιομηχανία, όπως σωστά επισημάνατε, και άρχισε να προοδεύει σε τομείς που ήδη συνιστούν οξύ ανταγωνισμό με τα ευρωπαϊκά κράτη και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Έτσι, οι ΗΠΑ άρχισαν να λένε ότι πρέπει να περιορίσουν την Κίνα και τη Ρωσία, τι είδους γλώσσα είναι αυτή; Ζούμε σε έναν κόσμο ίσων, σε ανθρώπινες κοινωνίες που είναι ισοδύναμες, που έχουν τις ίδιες ανάγκες, τις ίδιες συνθήκες και ούτω καθεξής. Ωστόσο, υπάρχουν εκείνοι που λένε ότι κάποιοι άλλοι, οφείλουν να περιοριστούν, λειτουργούν κάπως σα νταήδες σε δημοτικό σχολείο. Είναι τελικά αυτοί που δείχνουν μια πολύ μεγάλη αδυναμία προσαρμογής, επειδή έχουν κολλήσει στον παλιό κόσμο.
Αν κοιτάξετε τα συνθήματα των πιο πρόσφατων ηγετών των Ηνωμένων Πολιτειών, για παράδειγμα το σύνθημα του Τραμπ: “Πρέπει να ξαναγίνουμε Μεγάλοι”, δηλαδή με μια αίσθηση νοσταλγίας ότι υπάρχει ένα ορισμένο μεγαλείο ή μια δύναμη που οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη χάσει και ο Τραμπ ως υποψήφιος θα τους το επέστρεφε. Με άλλα λόγια, ήθελε να φέρει το παρελθόν στο παρόν, αλλά δεν είναι σαφές γιατί. Τώρα έρχεται αυτός ο άλλος ηλικιωμένος, είναι 79 ετών, και λέει “Πρέπει να γίνουμε πάλι καλύτεροι”, πρέπει να συνεχίσουμε να γινόμαστε καλύτεροι, αλλά καλύτεροι με πιο ανθεκτικά υλικά κ.λπ., αλλά και οι δύο νοσταλγούν το παρελθόν και δεν έχουν κανένα όραμα για το μέλλον.
Εν τω μεταξύ, η Κίνα σκέφτεται μόνο το μέλλον. Λέει λοιπόν, ότι δημιουργούμε μέσω του Δρόμου του Μεταξιού επενδυτικές σχέσεις σε όλα τα μέρη του κόσμου, προσπαθούμε να μεταφέρουμε μέρος της εμπειρίας μας και, ταυτόχρονα, να εξασφαλίσουμε τις πρώτες ύλες που χρειαζόμαστε, επειδή είμαστε ένας πολύ μεγάλος πληθυσμός σε μια σχετικά μικρή επικράτεια και θέλουμε να είμαστε σε επαφή με όλο τον κόσμο, αλλά όχι επιθετικά, όχι πουλώντας τους όπλα και όχι εξοπλίζοντας τις συγκρούσεις.
Βέβαια, μου φαίνεται ότι αυτή είναι η μεγάλη διαφορά, γιατί για δεκαετίες υπήρχε μια εξάρτηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες που αφορούσε το νόμισμά τους, τους τραμπουκισμούς τους, μας επέβαλαν ένα μοντέλο ζωής.. Τώρα υπάρχει κάποιου είδους εξάρτηση από την Κίνα, γιατί αναπτύσσει μια τεχνολογία από την οποία εξαρτώμαστε και μπορεί να μας προσφέρει ακόμα μεγαλύτερες τεχνολογικές εξελίξεις. Αλλά νομίζω ότι αυτή η διαφορά που αναφέρετε, ότι δεν κάνουν τους τραμπούκους, παρά μάλλον προσπαθούν να συνεργαστούν, είναι μια λεπτή και σημαντική διαφορά.
Πράγματι, στον κόσμο που έρχεται, θα είμαστε 8 δισεκατομμύρια στο τέλος του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με όλες τις γενικές στατιστικές, θα είμαστε όλο και περισσότεροι, τότε σε 10 ακόμη χρόνια θα είμαστε 10 δισεκατομμύρια, δηλαδή, η σχέση μεταξύ όλων μας στην ίδια περιοχή του πλανήτη θα είναι όλο και πιο αλληλοεξαρτώμενη. Έτσι, για να πούμε ότι τώρα όλοι εξαρτόμαστε από την Κίνα… Όλοι αναπόφευκτα θα εξαρτηθούμε ο ένας από τον άλλο για τον ένα ή τον άλλο λόγο- αλλά δεν μιλάμε για ενός είδους ηγεμονικής εξάρτησης, μάλλον περισσότερο μιλάμε για εξαρτήσεις όπως σε μια οικογενειακή συνθήη, σε μια ομάδα εργασίας, σε μια λέσχη, σε οποιαδήποτε ανθρώπινη δραστηριότητα, κανείς δεν μπορεί να αποκοπεί, κανείς δεν μπορεί να δημιουργήσει τις συνθήκες όπως ιστορικά, πολύ σύντομα και σε πολύ μειωμένο χρονικό ορίζοντα είχαν οι Ηνωμένες Πολιτείες ως εξαίρεση μετά τον Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι μεγάλες αποικιακές αυτοκρατορίες του παρελθόντος ήρθαν αντιμέτωπες και καταστράφηκαν η μία από την άλλη. Το ίδιο συνέβη και στην Ιαπωνία και στην Αμερική. Είχαν ήδη κάνει μια αποστολή παρατήρησης, την ονόμασαν Αποστολή κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, την οποία επίσης έπρεπε να καλέσουν, και μετακίνησαν περίπου 4 εκατομμύρια στρατιώτες μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης και πολέμησαν σε ορισμένα από τα πολεμικά μέτωπα, αλλά απέκτησαν μεγάλη εμπειρία, και κυρίως τελειοποίησαν όλα τα συστήματα εφοδιασμού, μεταφοράς στρατευμάτων, μεταφοράς υλικών μέσω του Ατλαντικού. Με άλλα λόγια, ήταν πολύ καλά προετοιμασμένοι, επειδή προέβλεπαν ότι η μεγάλη σύγκρουση μεταξύ των αυτοκρατοριών της Γερμανίας και της Αγγλίας θα γινόταν αναπόφευκτα λίγα χρόνια αργότερα. Η ιδεολογία του ναζισμού που ερμηνεύει αυτό το συναίσθημα σε αυτή την ηττημένη Γερμανία, η οποία όμως παρέμενε εξαιρετικά ισχυρή, ήταν η εσωτερική της υποδομή. Από την άλλη πλευρά, η Βρετανική Αυτοκρατορία, που ήδη παρακμάζει επειδή ανεξαρτητοποιείται, η Ινδία και ο Γκάντι, θυμάστε όταν ξέσπασε ο πόλεμος, είπαν ότι θα αναβάλουν τον ελευθεριακό τους αγώνα, αλλά θα τον επαναλάβουν στο τέλος του πολέμου, αυτό ήταν ήδη γεγονός, οι Βρετανοί δεν μπορούσαν να συντηρηθούν. Η Ινδία ήταν η μεγάλη μηχανή που επέτρεψε στην αυτοκρατορία και στη Βρετανία να ζήσει, επιπλέον της Αφρικής.
Έτσι, οι Ηνωμένες Πολιτείες τα πήραν όλα αυτά και επέβαλαν το νόμισμά τους. Δημιούργησαν ολόκληρο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα μετά τον πόλεμο και τα σάρωσαν όλα! Θυμίζουν έναν παίκτη του πόκερ που δεν ξέρει τι συνέβη στην τράπουλα και ξαφνικά βρίσκεται με όλα τα στοιχήματα μπροστά του, και αυτό κάνουν οι ΗΠΑ τα τελευταία 70 χρόνια, εκμεταλλευόμενες και υποτάσσοντας τους υπόλοιπους. Και τώρα αυτό τελειώνει γιατί ο κόσμος αλλάζει.
Μίλησέ μας για τον κόσμο που έρχεται, για αυτό το μέλλον, είναι οι προσδοκίες των λαών του κόσμου συμβατές με το μέλλον που προσπαθεί να οικοδομήσει η Κίνα;
Έτσι νομίζω, γιατί οι Κινέζοι είναι λογικοί, δεν κάνουν πράγματα που θα τους οδηγούσαν να κυριαρχήσουν στους υπόλοιπους, να επιβληθούν στους υπόλοιπους, θέλουν να συνεργαστούν, να εργαστούν και ταυτόχρονα να μοιραστούν. Θέλουν να συνεργαστούν, θέλουν να δουλέψουν και ταυτόχρονα θέλουν να μοιραστούν. Το ίδιο σκέφτομαι βασικά και για τους λαούς της Ευρώπης, όχι για την ηγεσία που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην ΕΕ, οι ηγέτες που είναι όλοι υποταγμένοι στο ΝΑΤΟ και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και το ίδιο συμβαίνει και με τους λαούς της Αφρικής, όταν ήρθα σε αυτή τη συζήτηση, συζητούσατε για το τι συμβαίνει στη Λατινική Αμερική. Όλοι μας αναπτυσσόμαστε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ανάλογα με τις πρωταρχικές ανάγκες, στις κοινωνίες στις οποίες ζούμε, αλλά ο κόσμος κινείται προς μια σύνθεση.
Είναι αυτή η διαδικασία που βλέπω στη σημερινές δυτικές ως επί το πλείστον ηγεσίες να μην λαμβάνεται υπόψη, να χάνεται από τα μάτια τους, να μην υπάρχει καμία απομακρυσμένη ιδέα της ανθρώπινης πρόθεσης, νομίζουν ότι μπορούν να την καταστείλουν, νομίζουν ότι μπορούν να την περιορίσουν, σύμφωνα με τη γλώσσα τους. Επομένως, είναι καταδικασμένες σε αποτυχία. Λίγοι ακόμη κανονιοβολισμοί εδώ ή εκεί, μερικές ακόμη συγκρούσεις, ένας πληρεξούσιος στην Ουκρανία, αλλά πόσο θα διαρκέσει; Ήδη η οικονομία τους καταρρέει παντού. Στις Ηνωμένες Πολιτείες ο πληθωρισμός είναι 12%. Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση για την υποστήριξη του Μπάιντεν, το 36% του αμερικανικού πληθυσμού τον υποστηρίζει, ενώ την προηγούμενη εβδομάδα ήταν 42%. Ο αμερικανικός λαός είναι απελπισμένος και θα τον πετάξει έξω, αν συνεχίσει να κάνει αυτόν τον τυχοδιωκτισμό και να δημιουργεί έναν πόλεμο που κανείς δεν χρειάζεται, χρεώνοντας τον λαό των Ηνωμένων Πολιτειών με την έκδοση χρημάτων και δωρεών για να αγοράσει όπλα σαν τρελός.
Και, λοιπόν, μπορεί να χρειαστούν μερικοί μήνες ακόμη μέχρι να το συνειδητοποιήσουν, οπότε είναι πολύ δύσκολο να βάλουμε ημερομηνία λήξης της σύγκρουσης, αλλά είναι αναπόφευκτο ότι οι άνθρωποι θα βγουν στους δρόμους, φυσικά, οι λαοί της Ευρώπης θα βγουν στους δρόμους πολύ σύντομα για να διαμαρτυρηθούν γι’ αυτό. Και αν όλοι οι γραφειοκράτες στην Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να πεταχτούν έξω από το Κοινοβούλιο για να αλλάξει πλεύση, αυτό θα γίνει.
